خطر پنهان نوشابههای رژیمی برای سلامت کبد فاش شد
نتایج یک پژوهش بزرگ در انگلیس نشان میدهد که نوشابههای قندی و نوشابههای رژیمی هر دو میتوانند خطر ابتلا به بیماریهای جدی کبدی را افزایش دهند. این یافتهها زنگ خطری جدی برای مصرفکنندگان همیشگی نوشیدنیهای گازدار محسوب میشود.
مطالعه انجامشده روی بیش از ۱۲۳ هزار نفر نشان داد حتی مصرف اندک نوشابه، اعم از قندی یا بدون قند، ممکن است به مرور باعث تجمع چربی در کبد و بروز بیماریهای متابولیکی شود.
افزایش خطر بیماری کبد چرب با مصرف نوشابه
در این بررسی که بهمدت ۱۰ سال ادامه داشت، حدود ۹۵۰ نفر از شرکتکنندگان به بیماری «کبد چرب مرتبط با اختلال متابولیک» (MASLD) مبتلا شدند؛ بیماریای که پیشتر با نام «کبد چرب غیرالکلی» شناخته میشد.
MASLD زمانی رخ میدهد که مقدار زیادی چربی در سلولهای کبد انباشته میشود و در نهایت باعث التهاب، خستگی مزمن، درد در ناحیه شکم و حتی نارسایی کبد میشود.
پژوهشگران دریافتند مصرف بیشتر نوشابههای حاوی قند با ۵۰ درصد افزایش خطر ابتلا به این بیماری مرتبط است. اما نکته شوکهکنندهتر این بود که خطر ابتلا در میان مصرفکنندگان نوشابههای رژیمی به ۶۰ درصد افزایش یافته بود.
به عبارت دیگر، نوشیدنیهای رژیمی که اغلب بهعنوان گزینهای سالمتر شناخته میشوند، ممکن است حتی خطرناکتر از نوشابههای معمولی باشند.
چرا نوشابههای رژیمی خطرناکاند؟
پژوهشگران در توضیح این پدیده میگویند که شیرینکنندههای مصنوعی موجود در نوشابههای رژیمی ممکن است میکروبیوم روده را مختل کنند؛ یعنی تعادل باکتریهای مفید دستگاه گوارش را به هم بزنند.
این تغییرات در روده میتواند باعث افزایش اشتها، میل بیشتر به غذاهای پرکالری و اختلال در ترشح طبیعی انسولین شود. در نتیجه، بدن به سمت ذخیره چربی بیشتر در کبد پیش میرود.
از سوی دیگر، نوشابههای رژیمی ممکن است احساس سیری کاذب ایجاد کنند و سیستم تنظیم قند خون را در طول زمان دچار مشکل نمایند. برخی مطالعات حتی نشان دادهاند که مصرف مداوم شیرینکنندههای مصنوعی میتواند منجر به مقاومت انسولینی و افزایش التهاب در بدن شود؛ عواملی که همگی در بروز بیماریهای کبدی نقش دارند.
نقش قند در آسیب به کبد
نوشابههای حاوی قند، بهویژه آنهایی که با شربت ذرت یا فروکتوز بالا تهیه میشوند، باعث افزایش ناگهانی قند خون میشوند. این افزایش شدید قند، بدن را وادار میکند تا انسولین بیشتری ترشح کند. با گذشت زمان، این فرآیند میتواند منجر به افزایش ذخیره چربی در کبد، اضافهوزن و مقاومت انسولینی شود.
همچنین پژوهشها نشان دادهاند که مصرف مداوم نوشابه باعث افزایش سطح اسید اوریک در بدن میشود که خود با بیماریهای متابولیکی و التهاب مزمن مرتبط است.
دکتر «جوانا تیلور»، یکی از نویسندگان این پژوهش، میگوید:
«تصور عمومی این است که نوشابههای رژیمی سالمتر از نوشابههای قندی هستند، اما دادههای ما خلاف این را نشان میدهد. حتی مصرف روزانه یک قوطی نوشابه رژیمی میتواند خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را افزایش دهد.»
جایگزینی آب، کلید سلامت کبد
در میان تمام یافتههای نگرانکننده، یک خبر خوب هم وجود دارد. پژوهشگران دریافتند افرادی که نوشابه را با آب جایگزین کردند، تا ۱۵ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری کبد قرار گرفتند.
به گفته آنها، آب بهترین نوشیدنی برای حفظ سلامت کبد و بدن است؛ زیرا بدون کالری، بدون افزودنی و بدون تأثیر منفی بر عملکرد متابولیک است.
علاوه بر آب، مصرف نوشیدنیهایی مانند چای سبز، دمنوش زنجبیل یا آبمیوههای طبیعی بدون شکر نیز میتواند به بهبود عملکرد کبد کمک کند. پزشکان توصیه میکنند برای جلوگیری از بروز بیماریهای کبدی، مصرف نوشابههای گازدار بهویژه نوشابههای رژیمی باید به حداقل ممکن برسد.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟
افرادی که اضافهوزن دارند، فعالیت بدنی کمی دارند یا رژیم غذاییشان سرشار از قند و چربی است، بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به MASLD قرار دارند.
با این حال، یافتههای جدید نشان میدهد که حتی افرادی با وزن طبیعی نیز در صورت مصرف مداوم نوشابه، ممکن است دچار مشکلات کبدی شوند.
پزشکان توصیه میکنند برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهای کبدی، علاوه بر حذف نوشابه، باید مصرف قندهای ساده، فستفودها و غذاهای فرآوریشده نیز محدود شود. ورزش منظم و مصرف سبزیجات تازه نیز نقش مهمی در سلامت کبد دارند.
تاثیر آگاهی عمومی در سلامت جامعه
متخصصان تغذیه تأکید میکنند که آموزش عمومی درباره مضرات نوشابه باید جدیتر گرفته شود. بسیاری از مردم تصور میکنند برچسب «بدون قند» روی بطری نوشابه به معنی سالم بودن آن است، درحالیکه پژوهشهای اخیر خلاف این را ثابت کردهاند.
با توجه به رشد بیماریهای متابولیکی در جهان، از جمله چاقی، دیابت و کبد چرب، کاهش مصرف نوشیدنیهای شیرینشده یکی از سادهترین و مؤثرترین راهها برای پیشگیری از این بیماریهاست.
جمعبندی کوتاه
پژوهش جدید نشان میدهد نوشابههای قندی و رژیمی هر دو تهدیدی جدی برای سلامت کبد هستند. حتی مصرف متوسط آنها نیز میتواند خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را افزایش دهد. بهترین و امنترین نوشیدنی برای سلامت بدن همچنان آب است./همشهری
هیچ نظر! یکی از اولین.