واقعیت حمله به نفتکش ایرانی در خلیج عدن فاش شد
شامگاه شنبه ۲۶ مهرماه، برخی رسانههای خارجی مدعی شدند که یک زیردریایی آمریکایی، نفتکش حامل گاز مایع متعلق به ایران را در خلیج عدن هدف قرار داده است. این خبر در مدت کوتاهی در برخی رسانههای داخلی نیز بازتاب پیدا کرد و نگرانیهایی را درباره حمله احتمالی به نفتکش ایرانی برانگیخت.
اما بررسیهای خبرنگار مهر از منابع رسمی و دریایی نشان میدهد نفتکش مورد اشاره هیچگونه ارتباطی با ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران ندارد و این خبر، صحت ندارد.
روایت رسانههای خارجی از حادثه نفتکش فالکون
بر اساس گزارش رسانههای غربی، کشتی حادثهدیده، تانکر حمل گاز مایع (LPG) فالکون با پرچم کامرون بوده که در فاصله ۱۱۶ مایلی شرق بندر عدن یمن دچار انفجار و آتشسوزی شده است.
به گفته سازمان تجارت دریایی بریتانیا (UKMTO)، یک پرتابه ناشناس به این کشتی برخورد کرده و باعث آتشسوزی در عرشه شده است. این نهاد از تمامی کشتیها در منطقه خواست با احتیاط تردد کنند و هرگونه فعالیت مشکوک را گزارش دهند.
به گزارش وبسایت «تانکرترکرز»، نفتکش فالکون محموله گاز مایع خود را از عسلویه ایران بارگیری کرده و در مسیر بندر رأسعیسی یمن بوده است. این وبسایت مدعی شد محموله برای نیروهای حوثی در یمن ارسال میشده و فالکون بخشی از «ناوگان شبح» مرتبط با تجارت دریایی غیررسمی ایران است.
احتمال خرابکاری یا اشتباه در شناسایی
مارتین کلی، رئیس بخش مشاوره در گروه امنیت دریایی EOS Risk، در گفتوگویی احتمال اشتباه در شناسایی یا خرابکاری از سوی اسرائیل را مطرح کرد. به گفته او، «فالکون ممکن است اشتباهاً هدف گرفته شده باشد یا قربانی خرابکاری سازمانیافته در مسیرهای انرژی خاورمیانه شده باشد.»
این کارشناس تأکید کرد که کشتی مذکور بیمهگر شناختهشدهای ندارد و پیشتر نیز در ژانویه ۲۰۲۵ به دلیل ۱۳ نقص فنی در استانبول توقیف شده بود. به گفته منابع دریایی، از میان ۲۶ خدمه این کشتی، یک نفر همچنان مفقود است.
پاسخ ایران: نفتکش فالکون متعلق به ما نیست
در واکنش به این گزارشها، منابع رسمی در ایران هرگونه ارتباط نفتکش فالکون با ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران را رد کردند.
به گفته یکی از مقامات آگاه در حوزه حملونقل دریایی، «هیچ نفتکش ثبتشده ایرانی در منطقه خلیج عدن دچار حادثه نشده است و کشتی فالکون نیز تحت پرچم کامرون و مالکیت خصوصی غیرایرانی فعالیت میکند.»
این مقام افزود: «انتشار چنین اخبار نادرستی معمولاً در راستای جنگ روانی علیه ایران و با هدف ایجاد تنش در مسیرهای دریایی صورت میگیرد.»
واکنش یمن؛ ما حمله نکردیم
در همین حال، یک منبع مسئول در وزارت دفاع دولت صنعا نیز در گفتوگو با خبرگزاری سبأ، هرگونه ارتباط نیروهای مسلح یمن با حادثه هدف قرار گرفتن نفتکش در خلیج عدن را تکذیب کرد.
این مقام یمنی گفت: «نیروهای مسلح یمن هیچگونه دخالتی در این حادثه نداشتهاند و اخبار منتشرشده در برخی رسانهها درباره حمله حوثیها به کشتی، کاملاً نادرست است.»
زمینههای تنش در دریای سرخ و خلیج عدن
از نوامبر ۲۰۲۳ تاکنون، حوثیهای مورد حمایت ایران در واکنش به جنگ اسرائیل و حماس بیش از ۱۰۰ حمله به کشتیهای تجاری در دریای سرخ و خلیج عدن انجام دادهاند. هرچند بسیاری از این حملات با هدف فشار بر اسرائیل و متحدانش انجام شده، اما ناامنی در این مسیر دریایی حیاتی، تجارت جهانی را تحت تأثیر قرار داده است.
به گفته کارشناسان، حادثه اخیر میتواند زنگ خطر دیگری برای امنیت انرژی در منطقه باشد. تحلیلگران هشدار میدهند که ادامه درگیریهای غیرمستقیم میان نیروهای منطقهای، ممکن است مسیرهای صادرات انرژی را بیش از پیش بیثبات کند.
نفتکش فالکون؛ کشتی پیر با سابقه تخلفات فنی
بررسی سوابق بینالمللی نشان میدهد نفتکش فالکون حدود ۳۱ سال عمر دارد و مالک آن یک شرکت هندی است. این کشتی بارها بهدلیل نقص فنی در بنادر مختلف توقیف شده و بیمه معتبر دریایی ندارد.
کارشناسان امنیت دریایی میگویند چنین کشتیهایی بهدلیل استاندارد پایین ایمنی، همواره در معرض خطر انفجار، آتشسوزی یا خطای فنی هستند و نباید بهسرعت نتیجه گرفت که حادثه اخیر ناشی از حمله نظامی بوده است.
روایتهای متناقض و فضای مبهم رسانهای
برخی تحلیلگران معتقدند موج گسترده خبرسازی درباره حمله آمریکا به نفتکش ایرانی، بخشی از جنگ اطلاعاتی است که با هدف تشدید فشار بر ایران و افزایش نگرانی در بازار انرژی دنبال میشود.
در مقابل، رسانههای نزدیک به اسرائیل تلاش کردهاند نقش تهران را پررنگ جلوه دهند و این حادثه را بخشی از «تجارت غیرقانونی انرژی ایران» عنوان کردهاند.
یک کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه در گفتوگو با مهر گفت: «در فضای ملتهب کنونی، هر حادثه دریایی به سرعت سیاسی میشود. اما واقعیت این است که هیچ سندی مبنی بر حمله آمریکا یا ارتباط کشتی فالکون با ایران وجود ندارد.»
جمعبندی
با وجود انتشار گسترده شایعه حمله زیردریایی آمریکا به نفتکش ایرانی در خلیج عدن، بررسیها نشان میدهد کشتی حادثهدیده هیچ ارتباطی با ایران ندارد.
حادثه فالکون بیش از هر چیز نشاندهنده رقابتهای رسانهای و جنگ روانی در مسیرهای انرژی خاورمیانه است؛ جایی که هر انفجار میتواند تیتر اول جهان شود، حتی اگر واقعیت چیز دیگری باشد./مهر
هیچ نظر! یکی از اولین.