بمب پنهان در زیرساختهای شهران کشف شد
در نیمه مردادماه و در سکوت نسبی خیابان منتهی به انبار نفت شمال غرب تهران، رفتوآمد تانکرهای سوخت همچنان ادامه دارد؛ تانکرهایی که هر چند دقیقه یکبار در میان خانههای مسکونی، مغازهها و باغچههای کوچک منطقه شهران تردد میکنند. این تصویر آشنا برای اهالی، پس از حمله ۲۵ خردادماه، رنگ و بوی متفاوتی گرفته است. حالا دیگر بسیاری از ساکنان محله نگراناند که در صورت وقوع حادثهای مشابه، چه سرنوشتی در انتظارشان خواهد بود.
همسایگی با مخازن سوخت
انبار نفت شهران که در سال ۱۳۵۳ ساخته شد، در زمان احداث در حاشیه شهر و دور از بافت مسکونی قرار داشت. اما توسعه شهری، خانهها را تا دیوارهای این مجموعه رسانده است. اکنون ۱۱ مخزن ذخیرهسازی سوخت در فاصله بسیار نزدیک به واحدهای مسکونی کوچه شش دستگاه قرار دارد. اهالی این کوچه میگویند حتی پیش از حمله اخیر نیز بوی گاز، احتمال انفجار و تردد تانکرها نگرانی دائمی آنها بوده است.
پس از انفجار بندر بیروت در سال ۱۳۹۹، برخی مسئولان شهری از جمله مجید فراهانی، رئیس وقت کمیته بودجه شورای شهر تهران، هشدار داده بودند که وجود انبار نفت در بافت مسکونی شهران میتواند فاجعهای حتی بزرگتر از بیروت رقم بزند.
خاطرات شب حمله
بر اساس روایت ساکنان، بامداد ۲۵ خرداد صدای انفجاری مهیب و سپس شعلههای آتش و دود، خیابانهای اطراف را خالی کرد. برخی خانوادهها خانههای خود را برای روزها ترک کردند و تنها نگهبانان ساختمانها باقی ماندند. گرچه آن شب خسارت مستقیم به منازل وارد نشد، اما تجربه هولناک آن در ذهن مردم ماندگار شد.
یکی از ساکنان مجتمع مسکونی نزدیک میدان سوم شهران میگوید: «اگر مخزن بنزین بود، انفجار تا میدان شهران را ویران میکرد.» وی تأکید میکند که تاکنون هیچ آموزش یا مانوری برای تخلیه اضطراری از سوی آتشنشانی یا شهرداری برگزار نشده است.
خطرات تردد تانکرها
روزانه دهها تانکر ۳۰ هزار لیتری سوخت از خیابانهای شهران عبور میکنند تا به بزرگراه برسند. موارد متعددی از حوادث مانند چپکردن تانکر، بریدن ترمز یا ورود ناخواسته به فروشگاهها در گذشته رخ داده است. برخی اهالی پیشنهاد میدهند که مسیر اختصاصی برای این تردد در نظر گرفته شود تا تانکرها وارد بافت مسکونی نشوند.
نگرانیهای زیستمحیطی
علاوه بر خطر انفجار، برخی مالکان باغرستورانهای اطراف انبار نفت از آلودگی آب و خاک نگرانند. یکی از این افراد میگوید که لایهای از چربی روی آب قنات باغش جمع میشود و معتقد است ممکن است این موضوع ناشی از نشتی مخازن باشد. وی همچنین از مشکلاتی برای پرندگان باغش خبر داده که احتمالاً به دلیل انتشار گازهای نفتی است.
اقدامات و تصمیمات مسئولان
محمدرضا پوریافر، شهردار منطقه ۵ تهران، اعلام کرده است که پیش از جنگ اخیر، پروژهای برای تغییر مسیر تانکرهای سوخت بهطور مستقیم به بزرگراه شهید باکری طراحی شده بود. این پروژه با برآورد ۱۰۰ میلیارد تومان هزینه، نیازمند تأمین مالی از سوی شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی بود که محقق نشد.
اما پس از حوادث ۲۵ خرداد، به گفته شهردار، موضوع تغییر مسیر جای خود را به ضرورت جابهجایی کامل انبار نفت داده است. وی از مکاتبه با وزیر کشور و طرح موضوع در شورای امنیت کشور برای دریافت مصوبه جابهجایی خبر داده و افزوده است که مطالعات جانمایی محل جدید از سوی شرکت نفت انجام شده است.
خطر زلزله
کارشناسان زلزلهشناسی نیز نسبت به موقعیت این انبار بر روی گسل شمال تهران هشدار دادهاند. علی بیتاللهی، رئیس بخش زلزلهشناسی مهندسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تأکید کرده است که در صورت گسیختگی گسل، خطرات ثانویه ناشی از ذخایر سوخت میتواند بخش بزرگی از غرب تهران را تحت تأثیر قرار دهد. وی یادآور شده که هنگام احداث این مجموعه، توافقهایی برای عدم صدور مجوز ساختوساز در حریم آن وجود داشت، اما در سالهای بعد این محدودیتها رعایت نشد.
مطالبه مردمی
اکنون پس از تجربه جنگ ۱۲ روزه و حمله مستقیم به تأسیسات نفتی، مطالبه اصلی مردم شهران جابهجایی انبار نفت از منطقه است. ساکنان معتقدند که این مجموعه بهعنوان هدف بالقوه در حملات نظامی، امنیت آنها را تهدید میکند و تنها راه اطمینان، انتقال کامل آن به خارج از بافت شهری است./فرارو
هیچ نظر! یکی از اولین.