جزئیات استعلام کالابرگ و ثبت اعتراض امروز منتشر شد

به گزارش خبرمحور به نقل از مهر، مرحله پنجم کالابرگ الكترونيكي امروز در دولت چهاردهم اجرايي شد و بار ديگر مساله يارانه ها، دهك بندي اقتصادي و حذف ارز ترجيحي را به صدر بحث هاي اقتصادي بازگرداند. براساس اعلام وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي، اين مرحله همانند مراحل قبلي فقط براي دهك هاي يك تا سه و خانوارهاي تحت پوشش نهادهاي حمايتي شارژ شده است؛ اما نكته مهم آن افزايش مبلغ شارژ به سطح 620 هزار تومان براي هر نفر است. اين افزايش 120 هزار توماني در ظاهر گامي براي تقويت قدرت خريد خانوارهاي كم درآمد به نظر مي رسد، اما در حقيقت مستقيما به حذف تدريجي ارز 28500 توماني از كالاهاي اساسي وابسته است؛ موضوعي كه فشار جديدي بر بودجه دولت و بازار خرده فروشي وارد كرده است.

كالاهاي قابل خريد با كالابرگ تغييري نكرده و همچنان شامل 11 قلم كالاي اساسي مانند لبنيات، مرغ، گوشت قرمز، تخم مرغ، حبوبات، برنج، روغن، ماكاروني، قند و شكر است. با وجود افزايش مبلغ شارژ، بسياري از كارشناسان معتقدند كه قيمت اين كالاها پس از حذف تدريجي ارز ترجيحي به گونه اي رشد كرده كه اين افزايش 120 هزار توماني نه تنها افزايش قدرت خريد ايجاد نمي كند، بلكه صرفا نقش يك تعديل حداقلي در برابر موج جديد گراني را بازي مي كند. همين موضوع باعث شده كه بسياري از خانوارها نسبت به كافي بودن ميزان شارژ جديد ترديد جدي داشته باشند.

افزايش مبلغ کالابرگ چرا انجام شد؟ پشت پرده حذف ارز 28500

حذف ارز 28500 كه از سال گذشته آغاز شد، مرحله جديدي از جراحي اقتصادي است كه ابتدا در دولت سيزدهم با حذف ارز 4200 از نهاده هاي دامي كليد خورد و باعث جهش قيمت هاي گسترده در سال 1402 و 1403 شد. اكنون دولت چهاردهم همان روند را در سطح كالاهاي اساسي ادامه مي دهد و عملا كالاها يك به يك در حال خروج از فهرست دريافت ارز ترجيحي هستند.

بانك مركزي اعلام كرده كه اين حذف بايد تا پايان سال نهايي شود؛ اما در عمل سرعت حذف بيشتر از پيش بيني ها بوده و همين موضوع فشار قيمتي زيادي به مصرف كنندگان وارد كرده است. به گفته برخي تحليلگران اقتصادي، وقتي دولت منبع مالي لازم براي پرداخت يارانه نقدي را ندارد، سياست جايگزين اين است كه بخشي از دهك هاي بالا حذف شوند و منابع محدود موجود تنها ميان دهك هاي يك تا سه توزيع شود. افزايش شارژ كالابرگ نيز در همين مسير قرار مي گيرد و هدف آن جبران بخشي از افزايش قيمت ها و جلوگيري از فشار معيشتي شديد بر فقيرترين گروه هاي جامعه است.

با اين حال بسياري معتقدند كه حذف ارز ترجيحي بدون تقويت قدرت درآمدي مردم، نه تنها مشكلات اقتصادي را حل نمي كند، بلكه موج تورمي جديدي را ايجاد خواهد كرد كه بار اصلي آن بر دوش دهك هاي پايين خواهد بود. از آنجا كه يارانه نقدي سال هاست ثابت مانده و تنها كالابرگ دچار افزايش محدود شده، نگراني ها نسبت به عمق فقر و نابرابري بيش از گذشته مطرح شده است.

سرنوشت نامعلوم دهك هاي چهارم تا هفتم

يكي از مهم ترين پرسش هاي اين روزها وضعيت خانوارهاي دهك چهار تا هفت است؛ دهك هايي كه نه به اندازه دهك هاي بالا ثروتمند محسوب مي شوند و نه به اندازه دهك هاي يك تا سه مشمول كالابرگ هستند. وعده دولت براي ادامه كالابرگ در سال 1404 شامل هفت دهك پايين بود؛ اما تحقق اين وعده كاملا منوط به تامين اعتبار است.

براساس سياست فعلي، قرار است يارانه 300 هزار توماني خانوارهاي متوسط حذف و اين منابع به دهك هاي فقير منتقل شود. به عبارت ديگر، دولت با انتقال منابع محدود ميان گروه هاي مختلف، به دنبال ادامه طرح كالابرگ است نه افزايش بودجه يارانه اي. اين رويكرد اگرچه از نظر مالي براي دولت ممكن است، اما از نگاه اجتماعي باعث نگراني گسترده ميان خانوارهاي متوسط شده است.

بسياري از خانوارهاي دهك هاي چهارم تا هفتم معتقدند كه هم هزينه هاي زندگي آنها افزايش يافته و هم احتمال حذف يارانه نقدي و عدم دريافت كالابرگ وجود دارد. اين وضعيت باعث افزايش اعتراض ها نسبت به نحوه دهك بندي شده و بسياري از مردم از قرار گرفتن غلط در دهك هاي بالا شكايت دارند.

روش هاي استعلام و ثبت اعتراض؛ چرا مراجعه حضوري لازم نيست؟

برای بررسی موجودی کالابرگ سه روش ساده وجود دارد:

۱. استفاده از اپلیکیشن «شما»

۲. مراجعه به بازوی کالابرگ در شبکه اجتماعی «بله»

۳. شماره‌گیری کد دستوری *1463*500#

هم‌زمان، دولت در راستای اجرای قانون بودجه ۱۴۰۴، حذف یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی را آغاز کرده و تاکنون یارانه میلیون‌ها نفر قطع شده است. بنابراین، شهروندانی که از فهرست یارانه‌بگیران حذف شده‌اند یا به دلیل دهک‌بندی اشتباه در دهک‌های بالاتری قرار گرفته‌اند، بهتر است پیش از واریز کالابرگ اعتراض خود را ثبت کنند تا امکان بازگشت یارانه و دریافت مرحله جدید کالابرگ فراهم شود.

شهروندان می‌توانند اعتراض خود را تنها از طریق سامانه حمایت به نشانی hemayat.mcls.gov.ir ثبت کنند و مراجعه حضوری سودی ندارد. برای مشاوره، شماره تلفن سراسری ۰۲۱۶۳۶۹ (۲۴ ساعته) و شماره‌های ۳۶۱۳۶۳۲۸ یا ۳۶۱۳۶۰۰۰ (داخلی ۴ یا ۵) در دسترس است.

برخي اقتصاددانان اعتقاد دارند كه ادامه طرح كالابرگ به شكل فعلي همراه با حذف دهك هاي بيشتر از دريافت يارانه، ممكن است فاصله اقتصادي ميان دهك ها را عميق تر كند. آنها هشدار مي دهند كه اگر دولت نتواند قيمت ها را كنترل كند يا درآمد مردم را افزايش دهد، كالابرگ تنها يك بسته حمايتي حداقلي باقي مي ماند كه اثر واقعي بر بهبود معيشت ندارد.

از سوي ديگر، برخي تحليلگران طرفدار سياست هاي حمايتي معتقدند كه كالابرگ بهتر از يارانه نقدي است؛ زيرا باعث مي شود حمايت دولت مستقيما صرف خريد مواد غذايي شود و از اتلاف منابع جلوگيري مي كند. اين گروه معتقدند كه اگر كالابرگ گسترش يابد و همه دهك هاي پايين را پوشش دهد، مي تواند نقش مهمي در كاهش ناامني غذايي داشته باشد.

جمع بندي کوتاه

مرحله پنجم كالابرگ با شارژ 620 هزار توماني آغاز شد؛ افزايشي كه بيشتر براي جبران حذف ارز 28500 انجام شده است. با وجود اينكه دهك هاي يك تا سه مشمول شده اند، سرنوشت دهك هاي چهارم تا هفتم همچنان نامشخص است و حذف يارانه نقدي دهك هاي بالاتر شدت گرفته است. در اين ميان، كالابرگ تنها مي تواند فشار معيشتي طبقات فقير را تاحدي كاهش دهد، اما راه حل نهايي اقتصاد ايران نيست.