خبر فوری | دولت تصمیم نهایی درباره قیمت بنزین را گرفت
دولت برای کنترل مصرف بنزین و کاهش شکاف میان تولید و مصرف، طرحی هفتمرحلهای را تدوین کرده است که اجرای آن میتواند چهره شبکه سوخت کشور را در سالهای آینده تغییر دهد. بر اساس این برنامه، اصلاح تدریجی قیمت بنزین تنها آخرین گام از مجموعه اقدامات گستردهای است که دولت در حوزه انرژی و حمل و نقل پیشبینی کرده است.
در این طرح، تمرکز اصلی بر کاهش مصرف، افزایش بهرهوری، توسعه سوختهای جایگزین و بازنگری در نظام سهمیهبندی قرار دارد. اجرای موفق این برنامه میتواند ایران را از بحران ناترازی بنزین خارج کرده و مسیر پایداری برای تأمین انرژی حملونقل کشور فراهم کند.
ناترازی بنزین؛ چالشی بزرگ برای اقتصاد ملی
ناترازی در تولید و مصرف بنزین به یکی از دغدغههای جدی دولت تبدیل شده است. رشد مصرف داخلی، افزایش تعداد خودروهای شخصی و پایین بودن بهرهوری سوخت، موجب شده است که تولید داخلی پاسخگوی نیاز کشور نباشد. در حال حاضر میانگین مصرف روزانه بنزین در ایران از مرز ۱۳۵ میلیون لیتر عبور کرده است، در حالی که ظرفیت پالایشگاهی کشور محدود است و بخشی از این نیاز با فشار بر ذخایر استراتژیک تأمین میشود.
این وضعیت در کنار رشد سفرهای جادهای، قیمت پایین سوخت نسبت به کشورهای همسایه و قاچاق گسترده، فشار زیادی بر دولت وارد کرده است. از اینرو وزارت نفت با همکاری وزارت صمت، راهبردی جامع برای «تخصیص بهینه انرژی در حمل و نقل» تدوین کرده است که بخشهایی از آن توسط روزنامه همشهری منتشر شد.
سیاستهای غیرقیمتی در اولویت
بر اساس این برنامه، افزایش قیمت بنزین آخرین گام دولت خواهد بود. پیش از آن، مجموعهای از سیاستهای غیرقیمتی و ساختاری به اجرا در خواهد آمد که شامل هفت محور کلیدی است:
| گام | عنوان سیاست | هدف اصلی |
|---|---|---|
| ۱ | جایگزینی CNG به جای بنزین | کاهش مستقیم مصرف بنزین در خودروهای سبک |
| ۲ | اسقاط وسایل نقلیه فرسوده | حذف خودروهای آلاینده و بنزینخوار |
| ۳ | توسعه حمل و نقل ریلی | کاهش وابستگی به جاده و سوخت فسیلی |
| ۴ | سهمیه هدفمند برای حمل و نقل عمومی | حمایت از ناوگان عمومی به جای خودروهای شخصی |
| ۵ | تشویق سوختهای پاک | توسعه خودروهای برقی و هیبریدی |
| ۶ | اصلاح روش سهمیه سوخت شخصی | بازنگری در کارت سوخت و الگوی تخصیص یارانه |
| ۷ | تغییر سبد تولید و واردات خودرو | تمرکز بر مدلهای کممصرف و برقی |
به گفته کارشناسان، اجرای گامهای بالا نیازمند سرمایهگذاری، برنامهریزی دقیق و همکاری بخش خصوصی است. دولت وعده داده تا با بستههای تشویقی، از تولیدکنندگان خودروهای کممصرف و برقی حمایت کند.
تمرکز بر گاز طبیعی و سوختهای پاک
یکی از بخشهای کلیدی این طرح، گسترش مصرف سوخت CNG است. ایران از نظر ذخایر گاز در رتبه دوم جهان قرار دارد، اما سهم این سوخت در حملونقل تنها حدود ۲۲ درصد است. دولت قصد دارد با توسعه جایگاههای عرضه، تبدیل خودروها به دوگانهسوز و ارائه تسهیلات، این سهم را تا ۴۰ درصد افزایش دهد.
در کنار آن، نوسازی ناوگان حملونقل سنگین و جایگزینی خودروهای دیزلی با مدلهای گازسوز یا هیبریدی نیز در دستور کار قرار گرفته است. این اقدام علاوه بر کاهش مصرف بنزین، میتواند آلودگی هوای کلانشهرها را نیز به طور محسوسی کاهش دهد.
اصلاح تدریجی قیمت بنزین؛ آخرین گام
برخلاف برخی گمانهزنیها، دولت تأکید دارد که اصلاح قیمت بنزین در گام پایانی انجام خواهد شد، آن هم پس از ایجاد بسترهای لازم برای مدیریت مصرف. بر اساس سناریوی پیشنهادی، افزایش قیمت بهصورت تدریجی و همگام با تورم انجام میشود تا فشار مستقیم بر خانوارها کاهش یابد.
کارشناسان اقتصادی معتقدند تا زمانی که سهمیهبندی جدید و حمایت از حملونقل عمومی اجرا نشود، هرگونه افزایش قیمت بنزین میتواند اثرات تورمی قابلتوجهی داشته باشد. از همین رو دولت تصمیم گرفته است ابتدا با اصلاحات زیرساختی مصرف را کنترل و سپس نسبت به تغییر نرخ اقدام کند.
بازنگری در نظام سهمیهبندی
یکی دیگر از محورهای مهم طرح دولت، اصلاح نظام فعلی کارت سوخت و سهمیه خودروهای شخصی است. در این طرح احتمالاً مبنای تخصیص سهمیه از خودرو به هر فرد یا خانوار تغییر میکند. این روش میتواند عدالت بیشتری در توزیع یارانه بنزین ایجاد کند و از احتکار و دلالی سهمیهها جلوگیری نماید.
به گفته برخی منابع، دولت در حال بررسی اجرای طرح سهمیه سوخت خانوارها بهصورت آزمایشی در چند استان است تا در صورت موفقیت، در سطح ملی اجرا شود.
آینده صنعت خودرو در مسیر کممصرفی
در بخش تولید و واردات خودرو نیز تغییرات اساسی پیشبینی شده است. بر اساس برنامه دولت، تولید خودروهای پرمصرف بهتدریج محدود خواهد شد و واردات مدلهای کممصرف، هیبریدی و برقی در اولویت قرار میگیرد. این سیاست در راستای کاهش وابستگی به بنزین و هماهنگی با استانداردهای زیستمحیطی جهانی دنبال میشود.
جمعبندی
دولت با اجرای این طرح هفتمرحلهای، تلاش دارد بدون شوک قیمتی، مصرف بنزین را کنترل و ناترازی انرژی را برطرف کند. تنها در صورت موفقیت گامهای غیرقیمتی، موضوع افزایش تدریجی نرخ سوخت در دستور کار قرار میگیرد. به این ترتیب، اصلاح قیمت بنزین نه آغاز راه بلکه پایان یک مسیر اصلاحی بزرگ در نظام انرژی کشور خواهد بود.
هیچ نظر! یکی از اولین.