زنگ خطر کمآبی به صدا درآمد؛ مردم صرفهجویی کنند
به گزارش خبرمحور به نقل از ایران جیب، آخرین گزارش وزارت نیرو درباره وضعیت منابع آبی کشور نشان میدهد که حجم ورودی به سدهای کشور از ابتدای مهر تا ۸ آذر ۱۴۰۴، با کاهش ۳۸ درصدی نسبت به مدت مشابه پارسال، به ۲.۳۳ میلیارد مترمکعب رسیده است. مخازن سدهای مهم کشور تنها ۳۲ درصد پرشدگی دارند و این وضعیت، بحران آب در تهران و دیگر استانها را تشدید کرده است.
طبق این گزارش، ۱۶ سد در استانهای تهران، خراسان رضوی، آذربایجان غربی، هرمزگان، گیلان، زنجان، کرمان و فارس کمتر از ۱۰ درصد پرشدگی دارند. به طور مشخص، سدهای لار، امیرکبیر، لتیان و ماملو در تهران تنها ۸ درصد ظرفیت دارند، در حالی که مصرف فعلی آب پایتخت حدود ۳۳.۵ مترمکعب در ثانیه است.
این بحران در شرایطی اتفاق افتاده که میانگین بارش از اول مهر تا ۷ آذر ۱۴۰۴، تنها ۳.۹ میلیمتر بوده و کاهش ۸۸.۳ درصدی نسبت به پارسال ثبت شده است. ۹ استان کشور طی این بازه هیچ بارشی نداشتهاند و استان تهران تنها ۱.۲ میلیمتر بارش داشته که کاهش ۹۷.۴ درصدی نسبت به سال گذشته را نشان میدهد.
خشکسالی شدید و اثرات آن بر منابع آبی
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران سازمان هواشناسی، اعلام کرده است که ۷۰ روز اخیر یکی از خشکترین پاییزهای پنج دهه اخیر بوده است. مدیرعامل آبفای استان تهران نیز هشدار داده که خشکسالی پنج ساله تهران بیسابقه در یک قرن اخیر است.
کارشناسان اعلام کردهاند که کاهش بارش و برداشت بیرویه از منابع زیرزمینی، علاوه بر تهدید تأمین آب شرب، تبعات جدی در زمینشناسی و محیط زیست ایجاد کرده است. برداشت حدود ۶ تا ۷ میلیارد مترمکعب آب از سفرههای زیرزمینی طی ۱۰ سال اخیر، باعث کسری تجمعی آب و فرونشست زمین شده است.
مدیریت ناکارآمد و حکمرانی آب
رضا سپهوند، دبیر کمیسیون انرژی مجلس، ضعف حکمرانی آب و سیاستهای نادرست را یکی از دلایل اصلی بحران فعلی عنوان کرده است. اجرای ناقص قانون توزیع عادلانه آب و طرحهای انتقال آب به مناطق صنعتی و پرجمعیت، منابع آبی کشور را تحت فشار قرار داده است.
سیاستهای غلط در کشاورزی، الگوی کشت نامناسب و مصرف بیرویه سموم و کودها نیز از دیگر عوامل کاهش کارآمدی منابع آب هستند.
بحران آب در بخش کشاورزی و شهری
هومان لیاقتی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، با اشاره به مصرف بالای آب در بخش کشاورزی، اعلام کرد که حدود ۹۰ درصد منابع آبی کشور در کشاورزی مصرف میشود، در حالی که در کشورهایی مانند کانادا این میزان تنها ۱۲ درصد است.
در شهرهای بزرگ نیز وضعیت بحرانی است و با ادامه مصرف فعلی، تهران و دیگر کلانشهرها ممکن است با «روز صفر آب» مواجه شوند. کارشناسان بر ضرورت بازچرخانی آب، تفکیک آب شرب و خاکستری و فرهنگسازی مصرف آب تأکید دارند.
تأثیر تغییرات اقلیمی و افزایش جمعیت
مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی، افزایش دما و تغییرات اقلیمی را در کنار افزایش ۴.۳ برابری جمعیت ایران طی ۶۴ سال اخیر از دلایل بحرانی شدن منابع آبی دانست.
او افزود که سرانه آب برای هر نفر اکنون حدود یکدهم سال ۱۳۴۰ است. افزایش جمعیت، تمرکز جمعیتی در تهران و برداشت بیرویه از منابع زیرزمینی، پایداری منابع آب را به شدت تهدید میکند.
جمعبندی کوتاه
بحران آب در ایران، ناشی از خشکسالی شدید، تغییرات اقلیمی، افزایش جمعیت و مدیریت ناکارآمد منابع است. کارشناسان هشدار میدهند که بدون اصلاح حکمرانی آب، تهران و چند استان دیگر با کمبود شدید آب مواجه خواهند شد و فرونشست زمین و تبعات زیستمحیطی تشدید خواهد شد.
هیچ نظر! یکی از اولین.