معیشت مردم در خطر؛ بمب ساعتی اقتصادی آماده انفجار است
افزایش دوباره قیمت گوشت قرمز، داستان تکراری بازار مواد غذایی ایران است. با وجود وعدههای مکرر مسئولان وزارت جهاد کشاورزی درباره بازگشت ثبات و آرامش به بازار، واقعیت در میدانهای ترهبار و قصابیها چیز دیگری میگوید. مردم همچنان با قیمتهای سرسامآور گوشت روبهرو هستند و دامداران نیز از کمبود نهادههای دامی و سوءمدیریت در تأمین آنها گلایه دارند.
در ماههای اخیر بارها وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده بود که با برنامهریزیهای جدید، بازار گوشت قرمز کنترل شده است. اما آمارها و اظهارات فعالان صنفی نشان میدهد که نه تنها قیمتها کاهش نیافته، بلکه ذخایر نهادههای دامی به سطح بحرانی زیر ۱۰ درصد رسیده است.
هشدار دامداران درباره بحران نهادهها
مجتبی عالی، مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونیهای کشاورزی دامداران ایران، در گفتوگویی با رسانهها از وضعیت نگرانکننده ذخایر استراتژیک کشور خبر داده است. او میگوید:
- «هفت ماه پیش هشدار لازم را دادیم اما جدی گرفته نشد. اکنون که صحبت میکنیم، ذخایر استراتژیک نهادهها به زیر ۱۰ درصد رسیده است و حتی ذرت هم رو به اتمام است.»
به گفته عالی، بیتوجهی به هشدارها باعث شده کشور در آستانه بحرانی جدی قرار گیرد. او معتقد است نبود اشراف مدیران به جغرافیای خرید نهادهها دلیل اصلی این وضعیت است و همین ناآگاهی، باعث از دست رفتن زمان مناسب برای خرید در بازارهای جهانی شده است.
این فعال صنفی افزود: «متولیان این بخش حتی نمیدانند در روسیه یا اوکراین چه زمانی فصل برداشت ذرت است. نتیجه این بیاطلاعی، تأخیر در خرید و افزایش شدید قیمت تمامشده تولید است.»
زنجیره گرانی؛ از ذرت تا گوشت مصرفی مردم
دامداران میگویند تأمین نهادههای اصلی مانند ذرت، جو و سویا برای تولید گوشت و شیر ضروری است. هرگونه اختلال در این زنجیره مستقیماً به افزایش قیمت محصولات دامی منجر میشود. مجتبی عالی در ادامه هشدار داد که در صورت ادامه این روند، تولید داخلی در دو تا سه ماه آینده با خطر نابودی روبهرو میشود.
او گفت:
- «وقتی ذرت و سویا نباشد، هزینه تغذیه دام بالا میرود. در نتیجه قیمت گوشت و لبنیات هم دو تا سه برابر میشود و تولیدکننده و مصرفکننده هر دو متضرر خواهند شد.»
این سخنان در حالی مطرح میشود که بهای سویا در بازار آزاد از مرز ۳۰ هزار تومان گذشته است و بسیاری از دامداران به دلیل هزینههای بالا، مجبور به کاهش تولید یا فروش دامهای خود شدهاند.
انحصار در بازار نهادههای دامی
یکی از مهمترین محورهای انتقاد دامداران، انحصار چند شرکت خاص در بازار واردات نهادهها است. عالی در این باره گفت:
- «بازار نهادههای دامی در اختیار سه یا چهار شرکت است که عملاً مانند یک نفر عمل میکنند. این ساختار انحصاری موجب شده رقابت از بین برود و قیمتها دستکاری شود.»
به گفته او، وزیر جهاد کشاورزی باید با نظارت دقیقتری بر فرایند واردات و توزیع نهادهها عمل کند. اما به دلیل ناآشنایی با «زبان تولید» و عدم شناخت کافی از زمان مناسب خرید در بازارهای جهانی، فرصتهای طلایی تأمین از دست رفته است.
او با مثالی کنایهآمیز گفت:
- «وزیر مثل کسی است که فرق بین طالبی تابستانی گرمسار و طالبی زمستانی تجریش را نمیداند. وقتی فصل خرید را نشناسد، طبیعی است که کشور دچار کمبود شود.»
واکنشها به افشای وضعیت ذخایر کشور
یکی از بحثبرانگیزترین بخشهای اظهارات مدیرعامل اتحادیه دامداران، اعلام عمومی کاهش ذخایر استراتژیک کشور بود. او در واکنش به انتقادها گفت:
- «پنهان کردن واقعیت مشکلی را حل نمیکند. وقتی ذخایر به پایان میرسد، باید شفاف اعلام شود تا تصمیمگیران برای تأمین فوری اقدام کنند.»
اما برخی کارشناسان معتقدند اعلام عمومی چنین اطلاعاتی ممکن است تبعات روانی در بازار ایجاد کند و باعث افزایش هیجانی قیمت گوشت در سطح مصرفکننده شود. در مقابل، گروهی دیگر بر شفافیت تاکید دارند و میگویند اطلاعرسانی دقیق میتواند به نظارت عمومی و جلوگیری از فساد در توزیع نهادهها کمک کند.
آینده بازار گوشت؛ طوفانی در راه است؟
بر اساس برآورد فعالان بازار، در صورت عدم تغییر سیاستها، قیمت گوشت قرمز در ماههای آینده افزایش محسوسی خواهد داشت. برخی کارشناسان پیشبینی میکنند در صورت تداوم کمبود نهادهها، قیمت هر کیلوگرم گوشت گوسفندی ممکن است از مرز ۱.۵ میلیون تومان عبور کند.
در این میان، مردم نیز بیشترین آسیب را میبینند. با کاهش قدرت خرید و افزایش هزینههای خوراکی، بسیاری از خانوارها گوشت قرمز را از سفره خود حذف کردهاند. روندی که کارشناسان آن را «زنگ خطر سلامت عمومی» میدانند.
جمعبندی کوتاه
بازار گوشت در حالی روزهای ناآرامی را تجربه میکند که دامداران از کاهش ذخایر نهادهها و سوءمدیریت در وزارت جهاد کشاورزی گلایه دارند. به نظر میرسد تا زمانی که انحصار در تأمین نهادههای دامی شکسته نشود و مدیریت علمی بر تولید حاکم نگردد، افزایش دوباره قیمت گوشت اجتنابناپذیر خواهد بود./اطلاعات
هیچ نظر! یکی از اولین.