تصمیم بزرگ سال ۱۴۰۵؛ حداقل حقوق کارگران چقدر است؟
به گزارش خبرمحور به نقل از ایران جیب، با نزدیک شدن به ماههای پایانی سال ۱۴۰۴، تعیین حداقل حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۵ به یکی از داغترین موضوعات اقتصادی کشور تبدیل شده است. این تصمیم نهتنها بر زندگی میلیونها کارگر و کارمند تأثیر مستقیم دارد، بلکه نقشی کلیدی در جهتگیری بودجه شرکتها، سیاستهای مالی دولت و حتی نرخ تورم سال آینده ایفا میکند.
به گزارش خبرآنلاین، با آغاز تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۵، سیگنالهای اولیه برای افزایش حقوق کارمندان و کارگران منتشر شده و کارشناسان سه سناریوی اصلی برای افزایش حقوق سال آینده مطرح کردهاند.
فرآیند تعیین حداقل دستمزد در ایران
فرآیند تعیین دستمزد در ایران بر پایه ماده ۴۱ قانون کار انجام میشود و با نظارت شورای عالی کار شکل میگیرد. این شورا از سه گروه تشکیل شده است: نمایندگان کارگران، کارفرمایان و دولت.
هر سال در اواخر پاییز، شورای عالی کار جلساتی را برای بررسی شاخصهای اقتصادی و هزینه سبد معیشت خانوار برگزار میکند. در این جلسات، نرخ تورم رسمی، توان بنگاههای اقتصادی و شرایط بودجهای دولت بررسی میشود تا درصد افزایش حقوق مشخص شود.
مصوبه نهایی این شورا در اسفندماه ابلاغ و از ابتدای فروردین اجرایی میشود.
عوامل تعیینکننده در افزایش حقوق سال آینده
۱. نرخ تورم رسمی و انتظاری:
مطابق ماده ۴۱ قانون کار، میزان افزایش حقوق باید حداقل معادل نرخ تورم رسمی اعلامشده از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران باشد. اگر نرخ تورم سالانه حدود ۳۵ درصد باشد، افزایش حداقل حقوق نمیتواند کمتر از این مقدار باشد.
۲. هزینه سبد معیشت خانوار:
کمیتههای کارگری هر ساله هزینه تأمین حداقل نیازهای زندگی یک خانوار متوسط کارگری را برآورد میکنند. اختلاف بین سبد معیشت و حداقل حقوق مصوب، معمولاً اصلیترین محور چانهزنی در شورای کار است.
۳. سیاست بودجهای دولت:
افزایش حقوق کارمندان دولت که در لایحه بودجه مشخص میشود، معمولاً به عنوان سیگنال اولیه برای بخش خصوصی عمل میکند. اگر دولت افزایش حقوق کارکنان خود را در محدوده ۱۵ تا ۲۰ درصد نگه دارد، انتظار میرود بخش خصوصی نیز با افزایشهای نزدیک به تورم رسمی همراهی کند.
۴. توان مالی کارفرمایان و وضعیت اقتصادی:
در شرایط رکود و فشار تورمی، کارفرمایان معمولاً استدلال میکنند که افزایش بیش از حد حقوق، هزینه تولید را بالا برده و خطر بیکاری را افزایش میدهد. بنابراین توان پرداخت واقعی بنگاهها در تصمیم نهایی تأثیرگذار است.
سه سناریوی محتمل برای حقوق و دستمزد ۱۴۰۵
۱. سناریوی خوشبینانه؛ افزایش ۴۰ تا ۵۰ درصدی
در این سناریو، دولت و شورای کار تصمیم میگیرند شکاف میان دستمزد و هزینه معیشت را جبران کنند. در صورت رشد قیمت نفت یا بهبود درآمدهای دولت، امکان افزایش بالاتر از ۴۰ درصد نیز وجود دارد.
با این حال، چنین افزایشی احتمالاً باعث رشد هزینههای تولید و افزایش تورم در نیمه دوم سال ۱۴۰۵ خواهد شد.
۲. سناریوی واقعبینانه؛ افزایش ۲۵ تا ۳۵ درصدی
تحلیلها نشان میدهد محتملترین سناریو برای سال ۱۴۰۵ افزایش ۲۸ تا ۳۲ درصدی حداقل حقوق است. در این حالت، تورم رسمی (حدود ۳۰٪) مبنا قرار میگیرد و شورای کار میان نیاز کارگران و توان بنگاهها تعادل ایجاد میکند.
این سناریو بیشترین مقبولیت را بین سه ضلع کارگر، کارفرما و دولت دارد.
۳. سناریوی محافظهکارانه؛ افزایش زیر ۲۵ درصد
در صورت ادامه رکود اقتصادی یا کسری بودجه بالا، ممکن است افزایش حقوق محدود به ۲۰ تا ۲۵ درصد شود. هدف این رویکرد، حفظ اشتغال و جلوگیری از فشار مضاعف بر کارفرمایان است.
اما در این حالت، شکاف درآمدی و کاهش قدرت خرید کارگران بیشتر خواهد شد.
وضعیت مزایا و آیتمهای جانبی در سال آینده
افزایش حقوق تنها شامل پایه حقوق نیست. مزایایی مانند حق مسکن، بن کارگری و حق اولاد نیز باید بازبینی شوند.
پیشبینیها نشان میدهد:
-
حق مسکن با افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی همراه خواهد بود.
-
بن کارگری (کمکهزینه معیشت) متناسب با تورم مواد غذایی افزایش مییابد.
-
حق اولاد بهصورت ثابت اما افزایشی جزئی خواهد داشت.
این تغییرات در مجموع میتواند درآمد ماهانه کارگران را ۳ تا ۴ میلیون تومان افزایش دهد، هرچند همچنان فاصله قابل توجهی با هزینه واقعی سبد معیشت باقی میماند.
تأثیر تورم و بودجه دولت بر تصمیم نهایی
در حالیکه نرخ تورم نقطهای مهرماه بیش از ۴۹ درصد اعلام شده، دولت احتمالاً در بودجه ۱۴۰۵ با رویکردی انقباضی عمل خواهد کرد. افزایش محدود حقوق کارمندان (در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد) میتواند سقف مذاکرات شورای عالی کار را نیز کاهش دهد.
با این حال، نمایندگان کارگری معتقدند حداقل افزایش حقوق باید متناسب با نرخ تورم واقعی اقلام خوراکی و مسکن باشد تا قدرت خرید حفظ شود.
جمعبندی
با توجه به شرایط فعلی اقتصاد ایران، نرخ تورم بالا و محدودیت بودجه دولت، سناریوی واقعبینانه با افزایش حدود ۳۰ درصدی حقوق در سال ۱۴۰۵ محتملترین گزینه به نظر میرسد.
هرچند این افزایش شاید نتواند بهطور کامل شکاف میان درآمد و هزینه خانوار را جبران کند، اما میتواند تا حدی مانع از کاهش بیشتر قدرت خرید کارگران شود.
هیچ نظر! یکی از اولین.