بازار برنج با آمار نادرست دچار اختلال شد
برنجکاری از جمله کشتهای با نیاز آبی بسیار بالا است که در شرایط خشکسالی و بحران منابع، فشار مضاعفی بر کشاورزان وارد میکند. در حالیکه بسیاری از مناطق شمالی و برخی نواحی غربی کشور مستعد کشت برنج هستند، مدیریت ناکارآمد منابع آبی، تبخیر بالا، و رقابت با سایر مصارف خانگی و صنعتی، معضل کمآبی را برای این محصول تشدید کرده است.
با توجه به روند افزایشی دمای هوا، کاهش سطح سفرههای زیرزمینی، و نبود زیرساختهای نوین آبیاری، بسیاری از کشاورزان مجبور شدهاند سطح زیرکشت خود را کاهش دهند یا هزینههای هنگفتی برای تأمین آب صرف کنند. این در حالی است که برنجکاری باید در زمان مشخصی صورت گیرد و هرگونه تأخیر یا وقفه، موجب کاهش عملکرد میشود.
🐛 هجوم آفات، چالش دیگر کشاورزان
آفات گیاهی و بیماریهای قارچی نیز در سالهای اخیر تلفات سنگینی به مزارع برنج وارد کردهاند. به گفته کارشناسان کشاورزی، افزایش دمای هوا و استفاده بیرویه از برخی سموم قبلی، باعث مقاوم شدن برخی آفات شده و مبارزه با آنها را پرهزینهتر کرده است.
برای مقابله با این تهدید، کشاورزان ناچار به استفاده از سموم خاص با قیمتهای بالا هستند که نهتنها هزینه تولید را افزایش میدهد، بلکه سلامت محیط زیست و آبهای زیرزمینی را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. برخی فعالان محیط زیست نسبت به استفاده مکرر از آفتکشها و پیامدهای آن برای سلامت انسان نیز هشدار دادهاند.
🚢 تهدید واردات غیرقانونی در فصل برداشت
با نزدیک شدن به فصل برداشت، گزارشهایی مبنی بر افزایش واردات قاچاق و غیرقانونی برنج خارجی منتشر شده که میتواند بازار داخلی را دچار اختلال کند. این واردات عمدتاً از طریق مبادی غیررسمی انجام شده و در ایامی که عرضه داخلی رو به افزایش است، قیمت را کاهش میدهد.
محمد مختاریانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان و تأمینکنندگان برنج کشور در گفتگو با اقتصاد۲۴ به این موضوع اشاره کرده و هشدار داده است که «واردات غیرضروری در زمان برداشت محصول داخلی، انگیزه تولید را کاهش میدهد و قیمتگذاری بازار را دچار نوسان میکند.»
وی افزود:
«برخلاف تصور رایج، تولید داخلی هیچگاه پاسخگوی کامل نیاز کشور نبوده است. با مصرف سالانه حدود ۳.۵ میلیون تن، تولید ما تنها در حدود ۱.۷ میلیون تن بوده و مابقی باید از طریق واردات تأمین شود.»
📊 آمارهای نادرست؛ ریشه بحران قیمت
به گفته مختاریانی، یکی از عوامل اصلی نوسانات شدید قیمتی برنج در سال گذشته، انتشار آمارهای نادرست بوده است. در آن زمان، آمارهایی منتشر شد که تولید کشور را ۲.۷ میلیون تن اعلام میکردند، در حالی که تولید واقعی حدود یک میلیون تن کمتر بود. همین گزارش غلط باعث کاهش واردات، ایجاد کمبود مصنوعی در بازار، و در نهایت افزایش شدید قیمتها شد.
او تأکید کرد که امسال شرایط بهتر شده و آمار واقعیتری در اختیار تصمیمگیران قرار گرفته است. طبق اطلاعات فعلی، برای جبران کسری تولید داخلی، دستکم به واردات ۱.۵ میلیون تن برنج نیاز داریم تا بازار در تعادل باقی بماند.
💰 نوسانات بازار و کاهش انگیزه تولید
عدم ثبات در بازار برنج ایرانی یکی از نگرانیهای اصلی کشاورزان است. قیمتگذاری نامشخص، ورود برنج قاچاق، تغییرات نرخ ارز، و نبود سیاستگذاری بلندمدت، باعث شده تا کشاورزان برای سال آینده نیز در تصمیمگیری خود دچار تردید شوند.
مختاریانی در ادامه گفت:
«برنج، محصولی فسادپذیر است و برخلاف برخی ادعاها، احتکار آن به صورت گسترده منطقی نیست؛ چرا که نگهداری بلندمدت باعث افت کیفیت میشود و در شرایط کاهش قیمت، انگیزهای برای نگهداری آن وجود ندارد.»
📉 احتمال کاهش قیمت یا حفظ ثبات؟
در پاسخ به این پرسش که قیمت برنج ایرانی در فصل برداشت امسال چه وضعیتی خواهد داشت، رئیس انجمن برنج کشور ابراز امیدواری کرد که قیمت در حدود ۲۰۰ هزار تومان باقی بماند. وی البته تأکید کرد که این یک امیدواری مشروط است و عوامل متعددی از جمله حجم واردات، قاچاق، نرخ ارز، و تقاضای مصرفکنندگان بر قیمت نهایی تاثیرگذار خواهند بود.
🧩 جمعبندی:
در شرایطی که کشاورزان با چالشهایی چون کمآبی، هزینههای بالا، آفات و نوسانات بازار دستوپنجه نرم میکنند، واردات بیبرنامه و قاچاق برنج خارجی میتواند تیر خلاصی بر تولید ملی باشد. آنچه امروز بیش از پیش ضرورت دارد، شفافسازی در آمار تولید، سیاستگذاری دقیق واردات، حمایت هدفمند از کشاورزان، و مدیریت منابع آب و بازار است./ایران جیب
هیچ نظر! یکی از اولین.