زیر ساخت های دیجیتال ایران با ته لنجی تجهیز شد
پدیده ته لنجی اصطلاحی است برای واردات غیر رسمی کالا از طریق ملوانان و لنج های سنتی در سواحل جنوبی کشور. اگرچه پیش تر ته لنجی تنها شامل پارچه و لوازم خانگی بود، اما امروز رک، سرور، سوئیچ و روتر نیز در کارتن های بدون بر چسب و همراه با گرد و غبار خاورمیانه وارد کشور میشوند.
این مسیر قاچاق گونه در حال تبدیل شدن به یکی از کانال های اصلی تأمین تجهیزات ICT برای شرکت های ایرانی است. شرایط اقتصادی و تحریمها باعث شده تا خرید تجهیزات نو با ضمانت برای شرکتهای کوچک و متوسط آرزویی دور باشد.
با توجه به افزایش نرخ دلار و محدودیتهای قانونی واردات، حتی شرکتهای دولتی و نیمهدولتی نیز ناگزیر به استفاده از تجهیزات دستدوم بدون سند و مدرک شدهاند. در چنین شرایطی تهلنجی با قیمتی که گاهی یکدهم نرخ رسمی است، تجهیزات قدیمی اما کاربردی را از انبارهای آسیای شرقی و اروپا مستقیماً وارد ایران میکند.
تهران، مرکز دپوی تجهیزات دستدوم
امروزه تهران، در کنار دوبی، یکی از هابهای دپوی تجهیزات قدیمی فناوری شده است. تجهیزاتی که عمر آنها از سن مدیرعامل شرکت بیشتر است، با برچسبهای “استوک اروپایی” یا “آکبند بدون جعبه” وارد بازار میشوند. این انبارها تبدیل به بازار اصلی تأمین تجهیزات برای استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و پروژههای دولتی شدهاند.
با این حال، استفاده از تجهیزات تهلنجی بدون نظارت، ریسکهای فنی و امنیتی به همراه دارد. احتمال خرابی ناگهانی تجهیزات افزایش مییابد و دیتاسنترها خاموش میشوند. همچنین امکان وجود تجهیزات جاسوسی و آلوده به backdoor در سختافزارها، بهویژه در تجهیزاتی که از آمریکا، اروپا یا سرزمینهای دیگر میآیند، نگرانیهای امنیتی جدی ایجاد میکند.
بردهای جعلی و خطرناک نیز ممکن است تحت عنوان سرور یا سوئیچ وارد کشور شوند، زیرا هیچ نهاد تخصصی آنها را در بدو ورود بررسی نمیکند.
واقعیت اقتصادی پشت ته لنجی
با وجود ریسکهای فنی، نمیتوان منکر شد که تهلنجی در شرایط ارزی کنونی، تنها مسیر زنده ماندن برای بسیاری از شرکتهای کوچک و متوسط است. این شرکتها توان خرید تجهیزات از نمایندگیهای رسمی یا واردات با ارز نیمایی را ندارند.
تهلنجی امکان راهاندازی دیتاسنترهای کوچک با هزینه معقول، ارائه خدمات، ایجاد اشتغال و حفظ اقتصاد دیجیتال کشور را فراهم میکند.
راهکارهای پیشنهادی برای مدیریت ته لنجی
-
نظارت فنی روی تجهیزات وارد شده: ایجاد مراکز آزمایش و آنالیز سختافزار که تجهیزات تهلنجی را بهصورت رایگان یا با هزینه کم تست کنند.
-
حمایت از واردات دستدوم با چارچوب رسمی: ثبت، بررسی و اعمال مالیات کم برای تجهیزات دستدوم میتواند بازار تهلنجی را رسمی و تحت نظارت کند.
-
ایجاد مشوق برای تولید داخلی یا بازسازی تجهیزات خارجی: بازسازی تخصصی تجهیزات با کیفیت بالا باعث افزایش اشتغال و ارتقای امنیت میشود.
-
دسترسی شرکتهای دانشبنیان به تجهیزات نو: ارائه ارز ترجیحی یا تسهیلات بلندمدت برای خرید تجهیزات نو، شرکتها را از مسیر تهلنجی دور میکند.
مسئولیت ورود تجهیزات با کیست؟
با وجود تلاش برای کنترل ورود تجهیزات، نمیتوان جلوی همه لنجها را گرفت. با این حال، با سیاستگذاری هوشمند و نظارت دقیق، میتوان ورود تجهیزات تهلنجی را از یک تهدید امنیتی به فرصت اقتصادی و زیرساختی تبدیل کرد.
در شرایطی که کشورهای دیگر مانند چین و اروپا به فناوریهای نوین مانند سرورهای کوانتومی و پهپادهای حمل تجهیزات سرمایهگذاری میکنند، ته لنجی در ایران هنوز مسیر اصلی تأمین تجهیزات ICT است./زومیت
هیچ نظر! یکی از اولین.