هوش مصنوعی؛ نجاتدهنده یا تهدید آموزش؟
شفیعپور در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: ابزارهای هوش مصنوعی قادرند آموزش را متناسب با استعداد، سطح و سرعت یادگیری هر دانشآموز تنظیم کنند که این امر اثربخشی فرآیند یاددهی و یادگیری را افزایش میدهد.
به گفته او، جذابسازی محتوا یکی از مهمترین مزایای این فناوری است؛ زیرا با تولید محتوای صوتی، تصویری و چندرسانهای میتوان آموزش را از حالت خشک و سنتی خارج کرد.
از آموزش شخصی تا آزمایشگاههای مجازی
این کارشناس با اشاره به کاربردهای گسترده هوش مصنوعی در آموزش گفت:
هوش مصنوعی میتواند در حوزههای زیر نقشآفرینی کند:
-
استعدادسنجی و ارزشیابی خودکار پیشرفت تحصیلی
-
طراحی و اجرای آزمونهای هوشمند
-
شبیهسازی آزمایشگاههای مجازی
-
ارائه آموزشهای بهروز و دستیار آموزشی برای معلمان
او افزود: «یادگیری تعاملی، بازیمحور و چالشی با کمک هوش مصنوعی میتواند جایگزین شیوههای سنتی انتقال محتوا شود و مشارکت دانشآموزان را افزایش دهد.»
عدالت آموزشی در سایه هوش مصنوعی
شفیعپور تحقق عدالت آموزشی را از بزرگترین دستاوردهای این فناوری دانست و گفت: «هوش مصنوعی میتواند دسترسی دانشآموزان مناطق محروم را به آموزشهای باکیفیت و محتوای نوین فراهم کند، البته به شرطی که زیرساختها و سیاستگذاریهای عادلانهای وجود داشته باشد.»
او همچنین تأکید کرد که سرمایهگذاری در زیرساختهای ارتباطی و توجه به فرهنگ بومی مناطق مختلف برای اجرای موفق این رویکرد ضروری است.
بازتعریف نقش معلم در عصر هوش مصنوعی
در پاسخ به پرسشی درباره نقش معلمان در آینده، شفیعپور توضیح داد: «هوش مصنوعی هرچند میتواند بخشی از آموزش را خودکار کند، اما جایگزین معلم نخواهد شد؛ زیرا ساحت تربیتی، انگیزشی و اخلاقی نیازمند ارتباط انسانی است.»
او افزود: «در کشور ما معلم تنها نقش آموزشی ندارد بلکه مربی و الگوی اخلاقی نیز هست، بنابراین باید رسالت او بازتعریف شود؛ معلمان آینده باید نقش مربی، طراح یادگیری و راهنمای عاطفی دانشآموزان را ایفا کنند.»
تهدیدهای احتمالی استفاده از هوش مصنوعی در آموزش
شفیعپور در عین حال هشدار داد که استفاده بدون چارچوب از هوش مصنوعی ممکن است تهدیداتی به همراه داشته باشد. از جمله:
-
نقض حریم خصوصی و جمعآوری دادههای دانشآموزان
-
سوگیری الگوریتمی در ارزشیابی
-
وابستگی بیش از حد به فناوری
-
کاهش مهارتهای پایه و تفکر خلاق
-
تولید محتوای جعلی و نادرست
به گفته او، پیشگیری از این تهدیدات مستلزم آموزش سواد هوش مصنوعی به معلمان و دانشآموزان و نظارت مؤثر نهادهای آموزشی است.
کارکردهای تربیتی و پرورشی
این مدرس فضای مجازی تأکید کرد: «هوش مصنوعی میتواند رفتار دانشآموزان را تحلیل کند و محتوای تربیتی شخصیسازیشده تولید نماید، اما در زمینههای انسانی مانند اخلاقپروری و الگوسازی نمیتواند جایگزین معلمان شود.»
جمعبندی
هوش مصنوعی میتواند چهره آموزش در ایران را دگرگون کند؛ از یادگیری شخصی تا عدالت آموزشی و توانمندسازی معلمان. اما تحقق این فرصتها منوط به برنامهریزی دقیق، آموزش نیروی انسانی و توجه به ارزشهای انسانی در فرایند تعلیم و تربیت است./مهر
هیچ نظر! یکی از اولین.