۵ مهر، روز شاه عبدالعظیم | بزرگداشت یادگاری ماندگار در شهرری
روز ۵ مهر در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران بهنام روز بزرگداشت شاه عبدالعظیم حسنی (ع) ثبت شده است. انتخاب این روز فرصتی برای تجلیل از شخصیت والای او و همچنین یادآوری اهمیت مذهبی و فرهنگی حرم مطهر ایشان در شهرری است. این مکان از دیرباز بهعنوان یکی از قطبهای زیارتی ایران شناخته میشود و به نوعی «قم دوم» تهران لقب گرفته است.
زندگینامه کوتاه شاه عبدالعظیم (ع)
-
نام کامل: عبدالعظیم بن عبدالله بن علی بن حسن بن زید بن حسن بن علی بن ابیطالب (ع)
-
لقب: شاه عبدالعظیم
-
محل تولد: مدینه (در سال ۱۷۳ هجری قمری)
-
دوران زندگی: همزمان با امام جواد (ع)، امام هادی (ع) و بخشی از عصر امام حسن عسکری (ع).
-
وفات: سال ۲۵۲ هجری قمری در شهرری
او از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) بود و در زمرهی محدثان و عالمان بزرگ شیعه بهشمار میرفت. شاه عبدالعظیم علاوه بر نقل حدیث، در مبارزات فرهنگی و اجتماعی عصر خود نیز نقشی اثرگذار ایفا کرد.
هجرت به ری؛ آغاز تاریخ یک زیارتگاه
شاه عبدالعظیم بهدلیل شرایط سخت حکومت عباسیان و فشارهای سیاسی و مذهبی، از مدینه به سمت ایران هجرت کرد و در نهایت به شهرری رسید. او سالهای پایانی عمرش را در این شهر گذراند و پس از وفات نیز همانجا به خاک سپرده شد.
از همان زمان، آرامگاه او بهتدریج به مکانی مقدس و مورد توجه مردم تبدیل شد و در طول قرنها، با توسعه و مرمتهای متعدد، شکوه امروزی خود را یافته است.
حرم شاه عبدالعظیم؛ گنجینهای از تاریخ و هنر
حرم مطهر شاه عبدالعظیم نهتنها مکانی برای زیارت است بلکه یکی از میراثهای تاریخی و هنری ایران به شمار میرود.
ویژگیهای معماری:
-
گنبد فیروزهای زیبا و باشکوه
-
صحنها و ایوانهایی با کاشیکاریهای اصیل ایرانی
-
ضریح مطهر با تزیینات نقرهای و هنرمندانه
-
کتیبههای خطی از خوشنویسان برجسته
بخشهای مهم:
-
صحن حضرت عبدالعظیم
-
صحن امامزاده حمزه (برادر امام رضا ع)
-
صحن امامزاده طاهر (از نوادگان امام سجاد ع)
این ترکیب باعث شده که حرم شاه عبدالعظیم به یک مجموعه کامل زیارتی-تاریخی تبدیل شود.
جایگاه مذهبی و فرهنگی شاه عبدالعظیم
از دیدگاه علما:
امام هادی (ع) در حدیثی مشهور به یکی از شیعیان فرمودند:
«اگر قبر عبدالعظیم را در ری زیارت کنی، گویا مرا زیارت کردهای.»
این جمله نشاندهندهی عظمت و جایگاه معنوی او در نزد ائمه اطهار (ع) است.
نقش فرهنگی:
-
مرکز نشر معارف اهلبیت در تهران و ری
-
پایگاه تجمع علما و بزرگان مذهبی در طول تاریخ
-
مکانی برای برگزاری مراسم مذهبی و آیینهای سنتی
آیینها و مراسم در روز شاه عبدالعظیم
در ۵ مهر هر سال، زائران بسیاری از نقاط مختلف ایران به حرم مطهر میآیند. مراسم این روز شامل:
-
قرائت زیارتنامه و دعای ویژه
-
سخنرانی و جلسات مذهبی
-
برگزاری مراسم روضه و عزاداری
-
نذر و اطعام زائران
این روز فرصتی است تا علاوه بر زیارت، فرهنگ همدلی و نوعدوستی نیز میان مردم پررنگتر شود.
شاه عبدالعظیم در فرهنگ عامه
در میان مردم تهران و ری، شاه عبدالعظیم جایگاه ویژهای دارد. بسیاری از بزرگان و شخصیتهای تاریخی وصیت کردهاند که در کنار او دفن شوند. به همین دلیل، قبرستان اطراف حرم به آرامگاه بسیاری از مشاهیر ایران مانند ناصرالدینشاه قاجار، قائممقام فراهانی و بسیاری از شاعران و علما تبدیل شده است.
اهمیت سفر زیارتی به شاه عبدالعظیم
زیارت شاه عبدالعظیم فقط یک سفر مذهبی نیست؛ بلکه سفری است ترکیبی از تاریخ، معنویت، فرهنگ و هنر.
زائران علاوه بر زیارت، میتوانند با بافت تاریخی شهرری آشنا شوند، از بازارهای قدیمی دیدن کنند و با میراث کهن ایران ارتباطی عمیق برقرار نمایند.
شاه عبدالعظیم و توسعه گردشگری مذهبی
با توجه به جایگاه ویژه حرم مطهر، روز ۵ مهر میتواند بهعنوان فرصتی برای توسعه گردشگری مذهبی در تهران و ری مورد توجه قرار گیرد. این امر نهتنها به اقتصاد محلی کمک میکند، بلکه باعث معرفی بهتر فرهنگ ایرانی-اسلامی به گردشگران داخلی و خارجی خواهد شد.
نتیجهگیری
۵ مهر، روز بزرگداشت حضرت شاه عبدالعظیم حسنی (ع)، تنها یک مناسبت مذهبی نیست؛ بلکه یادآور تاریخ، فرهنگ و هویت ایرانی-اسلامی است. او شخصیتی است که با ایمان، علم و هجرت خود، الگویی برای نسلهای مختلف شد. حرم مطهرش نیز همچنان کانونی برای معنویت و همبستگی اجتماعی مردم ایران است.
هیچ نظر! یکی از اولین.