سگها در موج سوم اهلی شدن؛ همراهان آرام انسانها
به طور تاریخی، سگها نقشهای عملی و کاربردی داشتهاند؛ از جمله حفاظت از خانه، نگهبانی گله و شکار. این مهارتها باعث شدند که انسانها در طول هزاران سال، به تدریج سگها را اهلی کنند و نسلهای مختلفی از سگها با ویژگیهای رفتاری و فیزیکی خاص توسعه یابند.
با افزایش شهرنشینی و تغییر سبک زندگی، نقش سگها به مرور تبدیل به همراهان احساسی و منبع آرامش شد. انسانهای مدرن به سگها به عنوان موجوداتی نگاه میکنند که حضورشان حس راحتی، آرامش و شادی به محیط زندگی شهری میبخشد، نه صرفاً وظایف سنتی شکار و نگهبانی را انجام دهند.
موج سوم اهلی شدن
تحقیقات اخیر نشان میدهد سگها اکنون در سومین موج اهلی شدن قرار دارند. برخلاف دو موج قبلی که تواناییهای شکار و حمایت از انسان و گله محور بود، این موج بر همراهی و ارتباط اجتماعی عاطفی با انسانها متمرکز است.
این تغییر در نقش اجتماعی سگها باعث شده رفتارها و ویژگیهای زیستی آنها با انسانها هماهنگتر شود. سگها در محیطهای شهری یاد گرفتهاند که حضور آرام و اجتماعیشان، ارزشمندتر از توانایی شکار یا دفاع از خانه است.
نقش هورمون اکسیتوسین
محققان دانشگاه لینکوپینگ در سوئد مطالعهای روی ۶۰ سگ گلدن رتریور انجام دادند تا بررسی کنند چگونه سگها توانایی برقراری ارتباط و همکاری با انسان را کسب کردهاند.
در این آزمایش، سگها تلاش کردند ظرف شیشهای را باز کنند که به عمد بسته شده بود. آن دسته از سگهایی که قبل از آزمایش اکسیتوسین دریافت کرده بودند، به سرعت به سمت صاحبان خود رفتند و از آنها کمک خواستند. این نشاندهنده ارتباط اجتماعی قویتر و وابستگی به انسان بود.
همچنین مشخص شد سگها دارای نوعی گیرنده خاص اکسیتوسین هستند که حساسیت بالایی به این هورمون دارد. این ویژگی احتمالا عامل کلیدی در توانایی سگها برای ایجاد پیوند عاطفی قوی با انسانها و پیشبرد سومین موج اهلی شدن است.
انطباق با زندگی شهری
شهرنشینی و محیطهای شهری، فشارها و استرسهای متفاوتی به انسانها وارد میکند. در چنین شرایطی، سگها به عنوان همراهان آرامشبخش و دوستداشتنی میتوانند به کاهش اضطراب و افزایش حس امنیت روانی کمک کنند.
سومین موج اهلی شدن سگها نه تنها به رفتار اجتماعی آنها مربوط میشود، بلکه تکامل رفتاری و بیولوژیکی آنها را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. رفتارهایی مانند نزدیکی به انسانها، درخواست کمک و بازیهای تعاملی، احتمالاً در نسلهای آینده سگها به صورت ژنتیکی تثبیت خواهند شد.
سگها و پیوند احساسی
مطالعه دانشگاه لینکوپینگ نشان میدهد که پیوند بین انسان و سگها به هورمون اکسیتوسین وابسته است؛ همان هورمونی که به نام «هورمون عشق» شناخته میشود. این هورمون در ایجاد اعتماد، امنیت و تعامل اجتماعی نقش مهمی دارد.
سگها با دریافت اکسیتوسین و تعامل با انسان، رفتارهایی نشان میدهند که هماهنگی اجتماعی و عاطفی با انسانها را تقویت میکند. این یافتهها میتواند تکامل تکاملی و انتخاب طبیعی در نسلهای آینده سگهای خانگی را توضیح دهد.
پیامدهای تکاملی
با توجه به تغییر نقش سگها از حیواناتی با وظایف عملی به همراهان آرامشبخش انسانی، این تغییرات میتواند به چند نتیجه منجر شود:
-
تکامل رفتاری: افزایش تمایل به نزدیکی و تعامل اجتماعی با انسانها.
-
تکامل فیزیولوژیکی: حساسیت بیشتر به هورمونهای انسانی مانند اکسیتوسین.
-
سازگاری با محیط شهری: رفتارهای آرام، اجتماعی و مناسب زندگی شهری.
این یافتهها نشان میدهد که انسانها نه تنها محیط زیستی و اجتماعی سگها را شکل دادهاند، بلکه در تکامل ژنتیکی و رفتاری آنها نیز نقش مستقیم داشتهاند.
جمعبندی
سگها در حال تجربه سومین موج اهلی شدن هستند؛ موجی که تمرکز آن بر همراهی و آرامش انسانی است، نه شکار و نگهبانی. هورمون اکسیتوسین نقش کلیدی در تقویت پیوند انسان-سگ ایفا میکند و این ارتباط اجتماعی احتمالاً در تکامل آینده سگهای خانگی تثبیت خواهد شد.
این پژوهش نشان میدهد که سگها نه تنها حیوانات خانگی بلکه موجوداتی هستند که با انسانها همزیستی روانی و اجتماعی پیدا کردهاند و نقش آنها در زندگی مدرن، فراتر از آنچه تصور میکنیم، تکامل یافته است./عصرایران
هیچ نظر! یکی از اولین.