چرا قیمت گوشت قرمز در بازار سر به فلک کشید؟

به گزارش خبرمحور به نقل از عصر ایران، براساس گزارش‌های میدانی و آمارهای رسمی، قیمت گوشت گوساله از پاییز سال گذشته تاکنون بیش از ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته است. در حالی که میانگین قیمت گوشت گوساله تنظیم بازار در فروردین ۱۴۰۴ حدود ۵۰۰ هزار تومان بود، اکنون قیمت بازار آزاد این محصول به بالای یک میلیون تومان رسیده است.

در دوره توزیع گوشت تنظیم بازار، قیمت آزاد این کالا حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان بود، اما نوسانات ارزی، کمبود نهاده‌های دامی و ضعف نظارت، باعث جهش سریع قیمت‌ها در بازار شده است.

عوامل اصلی افزایش قیمت گوشت

بازار گوشت قرمز ایران با مجموعه‌ای از مشکلات روبه‌رو است:

1. عوامل اقلیمی: خشکسالی و محدودیت منابع آب باعث کاهش تولید علوفه و فشار به دامداران شده است.

2. نوسانات ارزی: افزایش نرخ دلار و اختلاف آن با ارز ترجیحی، هزینه واردات نهاده‌های دامی را بالا برده است.

3. ضعف مدیریت و واسطه‌گری: نبود شفافیت در زنجیره توزیع و فعالیت واسطه‌ها باعث شده بخش زیادی از گوشت تنظیم بازار با نرخ بالاتر در بازار آزاد فروخته شود.

کارشناسان معتقدند هماهنگی میان سیاست ارزی دولت و حمایت از تولیدکننده داخلی می‌تواند از نوسانات شدید بازار جلوگیری کند و وابستگی به واردات گوشت را کاهش دهد.

نقش واردات مقطعی و محدودیت‌های بلندمدت

در شرایط فعلی، دولت برای کنترل قیمت گوشت به واردات مقطعی روی آورده است. این اقدام ممکن است در کوتاه‌مدت کمبود عرضه را جبران کند، اما کارشناسان هشدار می‌دهند که بدون اصلاح ساختار تولید، افزایش ذخایر استراتژیک و مدیریت زنجیره توزیع، ثبات بلندمدت بازار امکان‌پذیر نخواهد بود.

واردات مقطعی تنها فشار کوتاه‌مدت را کاهش می‌دهد و تاثیری بر قیمت واقعی بازار ندارد، زیرا دامداران و تولیدکنندگان همچنان با کمبود نهاده‌های دامی مواجه هستند و هزینه تولید افزایش یافته است.

پیامدهای افزایش قیمت گوشت برای خانوارها

افزایش قیمت گوشت تأثیر مستقیمی بر سبد غذایی خانوارها دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد خانوارهای متوسط مجبور شده‌اند یا حجم مصرف گوشت را کاهش دهند یا از جایگزین‌های کم‌کیفیت‌تر استفاده کنند.
همچنین فشار بر کسب‌وکارهای کوچک مرتبط با توزیع گوشت و قصابی‌ها افزایش یافته و بخشی از بازار به واسطه‌ها منتقل شده است.

افزایش قیمت گوشت، اگر با سیاست‌های حمایتی هماهنگ نشود، می‌تواند تورم پنهان ایجاد کند و باعث کاهش قدرت خرید خانوارها شود.

راهکارهای پیشنهادی کارشناسان

کارشناسان اقتصادی و کشاورزی چند راهکار برای ثبات بازار گوشت ارائه می‌دهند:

• افزایش شفافیت زنجیره توزیع از واردات تا عرضه نهایی

• حمایت از تولیدکننده داخلی از طریق تأمین نهاده‌ها با قیمت واقعی

• مدیریت ذخایر استراتژیک گوشت برای مقابله با نوسانات

• مهار واسطه‌گری و دلالی برای کاهش شکاف قیمت تنظیم بازار و بازار آزاد

• هماهنگی سیاست ارزی با تولید داخلی تا تولیدکننده با هزینه واقعی کار کند

این اقدامات می‌تواند علاوه بر تثبیت قیمت‌ها، وابستگی به واردات را کاهش دهد و به تولیدکننده داخلی انگیزه بدهد تا برنامه‌ریزی بلندمدت داشته باشد.

جمع‌بندی

بازار گوشت قرمز در ایران درگیر ترکیبی از عوامل اقلیمی، ارزی و مدیریتی است. جهش میلیونی قیمت گوشت گوساله نشان می‌دهد که سیاست‌های مقطعی برای کنترل بازار کافی نیست و بدون اصلاح زنجیره تأمین و حمایت واقعی از تولیدکننده، قیمت‌ها همچنان نوسان خواهد داشت.

تنها با شفاف‌سازی، کاهش واسطه‌گری و هماهنگی سیاست‌های ارزی و حمایتی می‌توان انتظار داشت بازار گوشت به ثبات نسبی برسد و سبد خانوارها از فشار تورم شدید در امان بماند.