قانون جدید جداسازی یارانه؛ مراحل سخت شد؟
به گزارش خبرمحور به نقل از ایلنا، حسن نوروزی، مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه ها، با اعلام خبر اصلاح دستورالعمل اجرایی ماده ۹ آیین نامه ماده ۷ قانون هدفمندسازی یارانه ها، یکی از مهم ترین تغییرات چند سال اخیر در نظام رفاهی کشور را تشریح کرد. طبق این اصلاحات، از این پس درخواست های جداسازی اعضای خانوار تنها در صورتی بررسی میشود که ابتدا تمام تغییرات هویتی و خانواری در سامانه ثبت احوال کشور ثبت و تایید شده باشد. این تغییر ساختاری موجب شده مسیر جداسازی یارانه ها که در سالهای گذشته برای بخش زیادی از مردم نسبتا ساده بود، اکنون فرایندی دقیق، قانونی و چند مرحله ای پیدا کند.
نوروزی در تشریح این تحول مهم اشاره کرد که رویه قدیمی جداسازی اعضای خانوار به دوران شروع اجرای قانون هدفمندی در سال ۱۳۸۹ بازمیگشت. در آن دوره دفاتر پلیس ۱۰ وظیفه داشتند تغییرات خانوار را تایید کنند و پس از آن سازمان هدفمندی اطلاعات را برای پرداخت یارانه بررسی میکرد. اما پس از تصویب آیین نامه شناسایی خانوارهای ایرانی و اتباع خارجی در سال ۱۴۰۰، پایگاه اطلاعات خانوار رسما به سازمان ثبت احوال منتقل شد، بنابراین از نظر قانونی دیگر تایید دفاتر پلیس ۱۰ اعتبار لازم برای تغییر وضعیت خانوار را نداشت.
نوروزی تاکید کرد که از امروز به بعد تنها سه مرجع میتوانند مبنای قانونی جداسازی یارانه باشند:
۱. رای قطعی مرجع قضایی
۲. ثبت تغییرات هویتی در سامانه NCR ثبت احوال
۳. تایید وسع اقتصادی توسط وزارت رفاه
این تغییرات باعث شد بسیاری از پرونده های جداسازی که در سالهای گذشته به دلیل ناهماهنگی سیستم ها معطل میماند، از این پس با معیارهای شفاف و یکپارچه بررسی شود.
چرا نقش پلیس +۱۰ حذف شد؟
طبق توضیحات مدیرعامل سازمان هدفمندی، تغییر نقش پلیس ۱۰ در روند جداسازی یارانه ها ناشی از یک تصمیم قانونی و ساختاری است. آیین نامه شناسایی خانوارها در سال ۱۴۰۰ یک تکلیف روشن تعیین کرده بود: تمام اطلاعات هویتی و خانواری باید مستقیما در سامانه ثبت احوال ثبت شود و هیچ مرجع دیگری صلاحیت تایید آن را ندارد. در نتیجه، سیستم قدیمی که طی بیش از یک دهه مورد استفاده قرار میگرفت باید تغییر میکرد.
به گفته نوروزی، مشکل اصلی این بود که گاهی افراد با تایید پلیس ۱۰ اقدام به جداسازی میکردند، اما اطلاعات ثبت احوال به روز نبود و همین موضوع موجب اختلاف در دهک بندی و پرداخت یارانه میشد. از طرف دیگر، در برخی پرونده ها افراد بدون داشتن حکم قضایی قصد داشتند سرپرستی خانوار را تغییر دهند که این موضوع علاوه بر مشکلات قانونی، موجب اختلال در نظام شناسایی دهک ها نیز میشد.
اکنون با انتقال کامل فرایند به ثبت احوال و معرفی سامانه NCR به عنوان تنها منبع معتبر، اختلاف اطلاعات به حداقل میرسد و هرگونه ادعا درباره حضانت، جدایی، قیمومیت یا تشکیل خانوار جدید باید ابتدا در سیستم رسمی کشور تایید شود.
جداسازی یارانه فقط با حکم قطعی دادگاه یا تایید وسع
یکی از مهم ترین بخش های دستورالعمل جدید، محدود شدن دلایل قانونی برای جداسازی یارانه است. براساس توضیحات رئیس سازمان هدفمندی، جداسازی فقط در موارد زیر امکان پذیر است:
-
قیمومیت
-
حضانت
-
بدسرپرستی
-
ناسازگاری شدید و جدایی خانوادگی
-
استقلال اقتصادی و تایید وسع
اما شرط اصلی این است که برای چهار مورد اول، حکم قطعی دادگاه الزامی است. بدون رای قطعی هیچ جداسازی ثبت نمیشود.
برای مورد پنجم یعنی استقلال اقتصادی، فرد باید درخواست خود را در سامانه وزارت رفاه ثبت کند. وزارت رفاه براساس اطلاعات درآمدی، املاک، خودرو، حساب بانکی، تراکنش ها و سایر معیارهای ارزیابی وسع تشخیص میدهد فرد در چه دهکی قرار میگیرد و آیا صلاحیت دریافت یارانه مستقل دارد یا خیر.
نوروزی تاکید کرد:
«هیچ اقدام جداسازی صرفا با درخواست شخصی انجام نمیشود. معیار ما قانون، حکم معتبر و تایید وسع است.»
مزایای تصمیم جدید برای نظام یارانه ای
مدیرعامل هدفمندی چند پیامد مثبت برای این اصلاحات جدید برشمرد:
-
کاهش مراجعات و سردرگمی مردم
پیشتر افراد باید میان پلیس ۱۰، فرمانداری، دفاتر پیشخوان و سامانه های مختلف در رفت و آمد بودند. اکنون راه مشخص است: ثبت احوال و وزارت رفاه. -
یکپارچگی پایگاه اطلاعاتی
وقتی تنها یک مرجع مسئول ثبت تغییرات خانوار باشد، خطاهای سیستمی به کمترین حد ممکن میرسد. -
دقت بیشتر در دهک بندی
یکی از مشکلات مهم اجرای یارانه ها در سالهای اخیر، دهک بندی اشتباه بود. با این تغییرات، اطلاعات دقیق تر و واقعی تر خواهند بود. -
جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی
بسیاری از افراد میکوشیدند بدون داشتن شرایط قانونی خانوار را جدا کنند تا یارانه بیشتری دریافت کنند. این مسیر اکنون مسدود شده است.
نوروزی گفت هدف این اصلاحات، عادلانه تر شدن توزیع یارانه ها و جلوگیری از خروج حق افراد واقعی است.
فرایند جدید جداسازی یارانه چگونه انجام میشود؟
براساس دستورالعمل جدید، مسیر جداسازی به صورت زیر است:
۱. ثبت تغییرات هویتی و خانواری در ثبت احوال
هر نوع تغییر از قبیل طلاق، ازدواج مجدد، فوت، حضانت یا قیمومیت باید در سامانه NCR ثبت شود.
-
ارائه حکم قطعی دادگاه برای موارد خاص
در شرایطی مثل حضانت، قیمومیت یا بدسرپرستی باید رای قطعی ارائه شود. -
درخواست بررسی وسع برای استقلال اقتصادی
اگر دلیل جداسازی استقلال خانوار باشد، فرد باید در سامانه وزارت رفاه درخواست دهد. -
بررسی و تایید اطلاعات در وزارت رفاه و ثبت احوال
هر دو نهاد باید صحت اطلاعات را تایید کنند. -
ارسال نتیجه به سازمان هدفمندی
پس از تایید نهایی، وضعیت جدید خانوار در سامانه یارانه ثبت میشود. -
پرداخت یارانه براساس ساختار جدید
بخش مالی هدفمندی، یارانه ماه بعد را براساس وضعیت جدید پرداخت میکند.
این روند ممکن است میانگین ۳۰ تا ۴۵ روز زمان ببرد، اما دقت و شفافیت آن بسیار بالاتر از گذشته است.
جمع بندی کوتاه
با دستورالعمل جدید سازمان هدفمندی، روند جداسازی یارانه ها کاملا تغییر کرد و از این پس تنها با تایید ثبت احوال، حکم قطعی دادگاه یا تایید وسع اقتصادی انجام میشود. حذف نقش پلیس ۱۰، یکپارچگی اطلاعات و جلوگیری از سوءاستفاده از مزایای اصلی این طرح است؛ تغییری که قرار است نظام یارانه ای را دقیق تر، منصفانه تر و شفاف تر کند.
هیچ نظر! یکی از اولین.