نشانههای پنهان افکار خودکشی در نوجوانان را بشناسید
به گزارش خبرمحور به نقل از عصرایرانی، خودکشی یکی از چالشبرانگیزترین مسائل حوزه سلامت روان نوجوانان است. آمارهای جهانی نشان میدهد که این رفتار خطرناک یکی از علل اصلی مرگومیر در میان نوجوانان است و روند آن نگرانکننده است. این واقعیت نیازمند سرمایهگذاریهای مؤثر برای پیشگیری و مداخلات به موقع است.
درک رفتار خودکشی نوجوانان
نوجوانی دورهای حساس با تغییرات سریع زیستی، روانی و اجتماعی است که فرد را در برابر بحرانهای روانی آسیبپذیر میکند. رفتار خودکشی در نوجوانان معمولاً به صورت فرآیندی پیشرونده و در چهار مرحله مشخص ظهور مییابد:
-
افکار خودکشی: نوجوان شروع به تجربه افکار مرگ میکند که ممکن است ناخواسته به ذهنش خطور کنند.
-
بیان کلامی یا غیرکلامی: افکار به شکل تهدید یا اشارههای غیرمستقیم به مرگ ظاهر میشوند.
-
برنامهریزی: نوجوان به مرحله طراحی دقیق برای خودکشی میرسد.
-
اجرا: در نهایت، اقدام به خودکشی ممکن است رخ دهد.
این فرآیند تحت تأثیر عوامل متعدد فردی، خانوادگی و اجتماعی قرار دارد و شناسایی دقیق آنها برای پیشگیری ضروری است.
عوامل خطرساز
عوامل فردی: ابتلا به اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلال دوقطبی، سوءمصرف مواد مخدر و الکل، تجربه آسیبهای روانی و سوءاستفاده در کودکی، عزت نفس پایین و احساس درماندگی.
عوامل خانوادگی: سابقه خودکشی در خانواده، تعارضات شدید خانوادگی، فقدان حمایت عاطفی، طرد شدن و محیط خانوادگی پرتنش که احساس ناامیدی نوجوان را تشدید میکند.
عوامل اجتماعی: قلدری و آزار در مدرسه، انزوای اجتماعی، فشارهای تحصیلی و دسترسی آسان به وسایل خودکشی. نوجوانانی که حمایت اجتماعی کافی ندارند، بیشتر در معرض خطر هستند.
نشانههای هشداردهنده
شناسایی به موقع نشانههای هشداردهنده میتواند از بسیاری از خودکشیها پیشگیری کند:
-
صحبت مکرر درباره مرگ یا خودکشی
-
گوشهگیری و انزوا
-
تغییرات محسوس در خواب و اشتها
-
بخشیدن اموال باارزش
-
خداحافظی غیرعادی با دوستان و آشنایان
-
کاهش ناگهانی عملکرد تحصیلی
-
بیاحتیاطی یا رفتارهای پرخطر
توجه به تغییرات خلق و خو نیز اهمیت دارد. مثلاً نوجوانی که پیش از این افسرده بوده، ناگهان آرام شود؛ این میتواند نشاندهنده تصمیم نهایی برای خودکشی باشد.
مداخلات مؤثر برای پیشگیری
ارزیابی و غربالگری: پرسش مستقیم و مصاحبه بالینی با نوجوانان میتواند شناسایی افراد در معرض خطر را تسهیل کند.
مداخلات روانشناختی: درمان شناختی-رفتاری، آموزش مهارتهای مقابلهای، افزایش تابآوری روانی و تقویت مهارت حل مسئله از اقدامات کلیدی هستند.
برنامههای مدرسهمحور: مدارس میتوانند محیطی امن و آموزشی برای پیشگیری فراهم کنند. آموزش مهارتهای زندگی، مدیریت استرس، محیط حمایتی و آموزش معلمان برای شناسایی نشانههای هشداردهنده مؤثر است.
نقش خانواده و جامعه: حمایت عاطفی و اجتماعی خانواده، دسترسی به مشاوران و مراکز مشاوره، و اجرای برنامههای آگاهسازی عمومی میتواند از بروز بحران جلوگیری کند.
رسانهها: ارائه گزارش مسئولانه، خودداری از جزئیات روش خودکشی، پرهیز از قهرمانسازی و معرفی مراکز کمکرسانی از وظایف رسانهها است.
جمعبندی
پیشگیری از خودکشی در نوجوانان کاملاً امکانپذیر است. ترکیبی از غربالگری دقیق، مداخلات روانشناختی، حمایت خانواده و مشارکت جامعه میتواند جان بسیاری از نوجوانان را نجات دهد. سرمایهگذاری در برنامههای پیشگیری هم از منظر انسانی ضروری است و هم از نظر اقتصادی به صرفه میباشد.
هر نوجوانی سزاوار زندگی شاد و سالم است. با همکاری نهادهای آموزشی، خانوادهها و متخصصان سلامت روان، میتوان جامعهای امنتر و حمایتگر برای نوجوانان ایجاد کرد.
هیچ نظر! یکی از اولین.