کالاها در صف فروش، مردم در صف تعمیر
رکود بازار لوازم خانگی در ایران، وارد مرحلهای جدید شده و طبق گزارشهای رسمی و اظهارات فعالان صنفی، تقاضا برای خرید در این بازار به شدت کاهش یافته است.
به گزارش منابع رسمی، شاخص مدیران خرید (شامخ) در گروه ماشینسازی و لوازم خانگی در خردادماه ۱۴۰۴ به عدد ۳۴.۵ رسیده که بیانگر رکودی عمیق در فعالیتهای این صنعت است. شاخص میزان تولید به ۲۸.۴، سفارشات جدید به ۲۸ و اشتغال به ۳۳.۴ کاهش یافته است. این در حالی است که تنها شاخص سرعت انجام و تحویل سفارشات با عدد ۵۳.۸ از مرز رکود بالاتر رفته، که کارشناسان دلیل آن را کاهش سفارشات و ظرفیت خالی خطوط تولید عنوان کردهاند.
اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران، در گفتوگویی اعلام کرده است که بازار با رکود صددرصدی روبهرو شده و تقاضا برای خرید کالاهای جدید تقریباً به صفر رسیده است. وی عنوان کرد: «اگر در گذشته ۲۰ تا ۴۰ درصد مردم متقاضی خرید لوازم خانگی بودند، امروز این عدد بسیار کاهش یافته و مشتریان ترجیح میدهند لوازم خود را تعمیر کنند.»
وی با اشاره به مشکلات عمدهفروشان گفت: «بهدلیل کاهش فروش، بسیاری از بانکداران با برگشت چک مواجه شدهاند و این موضوع نه تنها آنها را تحت فشار قرار داده، بلکه باعث اختلال در کل زنجیره تامین شده است. کالاهای تولیدی بهدلیل نبود تقاضا در انبارها باقی ماندهاند.»
از سوی دیگر، تولیدکنندگان لوازم خانگی با چالش تامین مواد اولیه نیز مواجهاند. به گفته پازوکی، مواد اولیهای مانند فولاد، مس، آلومینیوم و مواد شیمیایی فقط از طریق بورس یا بازار آزاد و بهصورت نقدی در اختیار تولیدکنندگان قرار میگیرد. این در حالی است که در کشورهای دیگر، دولتها این مواد را به صورت اعتباری به تولیدکنندگان واگذار میکنند تا زنجیره تولید متوقف نشود.
وی یکی دیگر از مشکلات اساسی صنعت لوازم خانگی را نبود صادرات اعلام کرد. طبق اظهارات او، با وجود اینکه تولید در این بخش طی ۶ تا ۷ سال گذشته حدود ۵۰ درصد افزایش یافته، اما صادرات همچنان نزدیک به صفر باقی مانده است. بهگفته پازوکی، صادرات میتواند به گردش مالی تولیدکنندگان کمک کند و فشار را از بازار داخلی بردارد، اما در حال حاضر امکان صادرات وجود ندارد.
قطع برق و کمبود گازوییل از دیگر مشکلات اساسی تولیدکنندگان در ماههای اخیر بوده است. برخی کارخانهها برای جلوگیری از توقف خطوط تولید، اقدام به خرید ژنراتور کردهاند اما بهدلیل کمبود گازوییل، امکان استفاده از این تجهیزات وجود ندارد. به گفته رئیس اتحادیه، کارخانهها میلیاردها تومان هزینه خرید تجهیزات جایگزین کردهاند، اما در تامین سوخت با مشکل مواجهاند.
پازوکی پیشنهاد داده است که برای حل مشکل انرژی، باید از ظرفیت خورشیدی در شهرکهای صنعتی بهرهبرداری شود. او گفت: «در مسیر تهران تا مشهد زمینهای زیادی برای نصب پنلهای خورشیدی وجود دارد. میتوان از این فضا برای تولید انرژی پاک استفاده کرد و با پساب صنعتی نیز تصفیهخانه ایجاد کرد.»
وی همچنین از نوسانات نرخ ارز و تاخیر در پرداخت ارز صادراتی انتقاد کرده و افزود: «اگرچه تکنرخی شدن ارز اقدام مثبتی بوده، اما تولیدکنندگان باید برای تامین ارز خود ماهها منتظر بمانند که این موضوع باعث افزایش هزینهها و ایجاد اختلال در برنامهریزی تولید شده است.»
از دیگر مشکلاتی که رئیس اتحادیه به آن اشاره کرده، قاچاق برندهای خارجی است. به گفته وی، کالاهایی که با برندهای معروف خارجی در بازار دیده میشوند، همگی بهصورت قاچاق وارد کشور شدهاند و فاقد گارانتی و خدمات پس از فروش هستند. با این حال، برخی مصرفکنندگان بهدلیل نام برند، حاضر به خرید این کالاها هستند.
در ادامه اظهارات او آمده است: «نوسانات ارزی باعث افزایش هزینههای گمرکی، کرایه حمل، انبارداری و کانتینر شده است. این موضوع قیمت تمامشده کالا را بالا میبرد و تولیدکننده نمیتواند در بازارهای صادراتی رقابت کند.»
وی وضعیت نقدینگی را نگرانکننده توصیف کرد و گفت: «کالاهای زیادی در انبار تولیدکنندگان باقی مانده و فروش بسیار کند شده است. شبکه توزیع با ۲۲ هزار واحد صنفی در کشور، تحت فشار زیادی قرار دارد. همچنین فروشگاههای زنجیرهای با تبلیغات گسترده به رقیبی جدی برای اصناف سنتی تبدیل شدهاند.»
در پایان این گزارش باید به این نکته اشاره کرد که صنعت لوازم خانگی ایران در شرایطی بحرانی قرار دارد و فعالان این حوزه بارها هشدار دادهاند که در صورت عدم اتخاذ سیاستهای حمایتی و حل چالشهای کلیدی مانند تامین مواد اولیه، صادرات، انرژی، و قاچاق کالا، احتمال توقف فعالیت بسیاری از واحدهای تولیدی وجود دارد./ایارن جیب
هیچ نظر! یکی از اولین.