مجلس با تشکیل سازمان ملی هوش مصنوعی موافقت کرد
به گزارش خبرمحور به نقل از زومیت، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز یکشنبه، ۴ آبانماه، گام مهمی در مسیر قانونمند شدن و توسعه فناوریهای هوش مصنوعی در ایران برداشتند. در جریان بررسی طرح ملی هوش مصنوعی، ماده ۳ این طرح که به تشکیل «سازمان ملی هوش مصنوعی» اختصاص دارد، با رأی قاطع تصویب شد.
این مصوبه با ۲۲۳ رأی موافق، ۲۰ رأی مخالف و ۲ رأی ممتنع از مجموع ۲۶۰ نماینده حاضر در صحن علنی مجلس به تصویب رسید؛ اقدامی که بسیاری از کارشناسان از آن بهعنوان نقطه عطفی در سیاستگذاری فناوری در کشور یاد میکنند.
سازمان ملی هوش مصنوعی چگونه تشکیل میشود؟
بر اساس متن مصوبه، بهمنظور ساماندهی و توسعه زیستبوم هوش مصنوعی در کشور، «سازمان ملی هوش مصنوعی» بهعنوان یک سازمان مستقل و با بهرهگیری از امکانات موجود تأسیس خواهد شد. دبیرخانه این سازمان ذیل نهاد ریاست جمهوری و با نظارت مستقیم رئیسجمهور فعالیت میکند.
در تبصره نخست آمده است که رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی با حکم رئیسجمهور منصوب میشود.
همچنین طبق تبصره دوم، این سازمان موظف است حداکثر ظرف سه ماه پس از لازمالاجرا شدن قانون، اساسنامه خود را تدوین و برای تصویب به هیئت وزیران ارائه کند.
تهیه این اساسنامه باید با همکاری نهادهای زیر انجام گیرد:
-
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری
-
سازمان اداری و استخدامی کشور
-
سازمان برنامه و بودجه
-
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
-
وزارت بهداشت
-
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
-
وزارت کار و امور اجتماعی
-
وزارت آموزش و پرورش
هدف از تشکیل سازمان ملی هوش مصنوعی چیست؟
به گفته نمایندگان مجلس، هدف اصلی از تشکیل این سازمان، ایجاد هماهنگی و مدیریت واحد در سیاستهای مرتبط با هوش مصنوعی است. تا پیش از این، فعالیتهای حوزه AI در کشور پراکنده و تحت مدیریت چند نهاد مختلف انجام میشد که باعث تداخل وظایف و کندی رشد این حوزه شده بود.
تشکیل سازمان ملی هوش مصنوعی میتواند با یکپارچهسازی تصمیمگیریها، زمینه توسعه فناوریهای نوین مانند یادگیری ماشین، بینایی کامپیوتر، رباتیک و دادهکاوی را فراهم کند.
همچنین این سازمان مأموریت خواهد داشت تا قوانین، استانداردها و چارچوبهای اخلاقی مرتبط با استفاده از هوش مصنوعی را تدوین کند تا از سوءاستفادهها و چالشهای احتمالی جلوگیری شود.
گام بلند مجلس برای قانونمند شدن فناوری هوش مصنوعی
مجلس شورای اسلامی در ماههای اخیر اقدامات متعددی برای قانونمند شدن حوزه هوش مصنوعی انجام داده است. پیش از این، نمایندگان با تشکیل کمیسیون ویژه هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال موافقت کرده بودند تا زمینه بررسیهای تخصصی در این حوزه فراهم شود.
همچنین در جلسات قبلی، تعاریف رسمی از مفاهیم کلیدی مرتبط با هوش مصنوعی مانند الگوریتمهای یادگیری، دادههای آموزشی و سیستمهای خودکار در قالب طرح ملی هوش مصنوعی تصویب شده بود.
تصویب ماده ۳ و ایجاد سازمان ملی AI، تکمیلکننده این روند است و به اعتقاد تحلیلگران، میتواند ایران را در مسیر کشورهای پیشرو در تدوین قوانین هوش مصنوعی قرار دهد.
کارشناسان چه میگویند؟
دکتر «محمدرضا کاظمی»، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، درباره تصویب این طرح گفت:
«تشکیل سازمان ملی هوش مصنوعی، اقدامی ضروری و استراتژیک برای آینده اقتصاد ایران است. کشورهایی که زودتر وارد فاز قانونگذاری در حوزه AI شوند، میتوانند مسیر توسعه صنعتی و اقتصادی خود را با سرعت بیشتری طی کنند. مهم آن است که این سازمان بهصورت اجرایی و با حضور نخبگان اداره شود، نه صرفاً در حد ساختار اداری باقی بماند.»
از سوی دیگر، برخی کارشناسان نیز هشدار دادهاند که اگر ساختار سازمانی جدید با دیوانسالاری و کندی تصمیمگیری همراه شود، ممکن است بر سرعت نوآوری در بخش خصوصی اثر منفی بگذارد.
به همین دلیل، بسیاری از فعالان استارتاپی و دانشگاهی پیشنهاد دادهاند که در هیئتامنای سازمان ملی هوش مصنوعی، نمایندگان بخش خصوصی، دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان نیز حضور داشته باشند.
آینده هوش مصنوعی در ایران
ایران طی سالهای اخیر گامهای مهمی در زمینه آموزش و پژوهش در حوزه AI برداشته است. از راهاندازی مراکز تحقیقاتی در دانشگاههای بزرگ گرفته تا حمایت از استارتاپهای فعال در زمینه تحلیل داده، رباتیک، پردازش زبان فارسی و هوش مصنوعی مولد.
با این حال، نبود ساختار واحد برای هماهنگی و سیاستگذاری، مانع اصلی رشد این حوزه بوده است. تشکیل سازمان ملی هوش مصنوعی میتواند این خلأ را پر کند و بستری برای همکاری نزدیک میان دولت، دانشگاه و صنعت ایجاد نماید.
این سازمان علاوه بر نقش نظارتی، مأموریت دارد زیرساختهای محاسباتی ملی، استانداردهای فنی و چارچوبهای اخلاقی برای استفاده از هوش مصنوعی را تدوین کند.
جمعبندی
تشکیل «سازمان ملی هوش مصنوعی» بهعنوان یک نهاد مستقل و زیر نظر ریاست جمهوری، نقطه عطفی در تاریخ فناوری ایران محسوب میشود. این اقدام میتواند کشور را به سمت مدیریت هوشمند منابع، توسعه فناوریهای نو و خلق فرصتهای شغلی جدید هدایت کند.
با این حال، موفقیت این سازمان به اجرای دقیق، شفافیت در عملکرد و مشارکت نخبگان علمی بستگی دارد. اگر این مسیر درست طی شود، ایران میتواند در دهه آینده به یکی از قدرتهای هوش مصنوعی منطقه تبدیل شود.
هیچ نظر! یکی از اولین.